الرئيسية
المنتديات
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
الغرف الصوتية
غرفة ٠٠٠٠
ما الجديد
المشاركات الجديدة
جديد مشاركات الحائط
آخر النشاطات
الأعضاء
الزوار الحاليين
مشاركات الحائط الجديدة
البحث عن مشاركات الملف الشخصي
تسجيل الدخول
تسجيل
ما الجديد
البحث
البحث
بحث بالعناوين فقط
بواسطة:
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
قائمة
تسجيل الدخول
تسجيل
تثبيت التطبيق
تثبيت
الرئيسية
المنتديات
القسم الثقافي
ركن اللغة العربية
جواهر العطف فى كتاب الله
تم تعطيل الجافا سكربت. للحصول على تجربة أفضل، الرجاء تمكين الجافا سكربت في المتصفح الخاص بك قبل المتابعة.
أنت تستخدم أحد المتصفحات القديمة. قد لا يتم عرض هذا الموقع أو المواقع الأخرى بشكل صحيح.
يجب عليك ترقية متصفحك أو استخدام
أحد المتصفحات البديلة
.
الرد على الموضوع
الرسالة
<blockquote data-quote="آلداعي" data-source="post: 71624" data-attributes="member: 2180"><p style="margin-right: 20px"> <p style="text-align: center"><p style="text-align: center"><img src="http://www.mazameer.com/vb/images/smilies/basmalah2.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></p></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: olive">اخى الحبيب من يتأمل العطف وخصوصا بحرف الواو فى كتاب الله يجد الكثير من الدرروالجواهر</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: olive"></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: olive">لذلك رأيت ان اعرض بين الحين والاخر بعض هذة الجواهر والدرر والتى ارجو من الله ان ينفع بها بفضله وكرمه</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: olive"></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: olive"></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 26px"><span style="color: #daa520"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"> الجوهرة الأولى </span></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 26px"><span style="color: #daa520"></span></span></p></p> <p style="text-align: center"></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'">{ وَٱتَّبَعُواْ مَا تَتْلُواْ ٱلشَّيَـٰطِينُ عَلَىٰ مُلْكِ سُلَيْمَـٰنَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَـٰنُ وَلَـٰكِنَّ ٱلشَّيَـٰطِينَ كَفَرُواْ يُعَلِّمُونَ ٱلنَّاسَ ٱلسِّحْرَ <span style="color: red">وَمَآ</span> أُنْزِلَ عَلَى ٱلْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَـٰرُوتَ وَمَـٰرُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولاَ إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلاَ تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ ٱلْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُم بِضَآرِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ ٱللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلاَ يَنفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُواْ لَمَنِ ٱشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي ٱلآخِرَةِ مِنْ خَلَٰـقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْاْ بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ }</span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'">ما انزل على الملكين عطف على ماذا؟</span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'">اعلم اخى الحبيب اختلف اهل التفسير وتفرقوا الى قسمين</span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: blue"><u></u></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: blue"><u>الأول:</u></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'">قال ان <span style="color: seagreen">ما نافية</span> وانها عطف على<span style="color: sienna"><u> وما كفر سليمان</u></span>وان فى الاية تقديم وتاخير اى وماكفر سليمان وما انزل على الملكين ولكن الشياطين كفروا يعلمون الناس السحر ببابل هاروت وماروت .ومن ذهب الى هذا الراى مثل<u><span style="color: red">الامام القرطبى فى تفسيره</span> </u><span style="color: sienna">قال ان الملكين هما جبريل وميكائيل</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: sienna"></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: sienna">قال القرطبي فى تفسيره:</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: sienna"></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: sienna"></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: sienna"></span></span></span></p></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"> قوله تعالى: { وَمَآ أُنْزِلَ عَلَى ٱلْمَلَكَيْنِ } «ما» نفي؛ والواو للعطف على قوله: { وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ } وذلك أن اليهود قالوا: إن الله أنزل جبريل وميكائيل بالسحر؛ فنفى الله ذلك. وفي الكلام تقديم وتأخير، التقدير وما كفر سليمان، وما أنزل على الملكين، ولكن الشياطين كفروا يعلّمون الناس السحر ببابل هاروت وماروت؛ فهاروت وماروت بدل من الشياطين في قوله { وَلَـٰكِنَّ ٱلشَّيْاطِينَ كَفَرُواْ }. هذا أوْلَى ما حُملت عليه الآية من التأويل</span></span><p style="text-align: right"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: blue"></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: blue"></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: blue">الثانى:</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: blue"></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'">قال اصحاب هذا الراى ان <span style="color: seagreen">ماموصولة والملكين هاروت وماروت</span> ومنهم <span style="color: red"><u>الامام الطبرى</u></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: #0000ff">قال الأمام الطبري:</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000">اختلف أهل العلـم فـي تأويـل «ما» التـي فـي قوله: { وَما أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } فقال بعضهم: معناه الـجحد وهي بـمعنى «لـم»...</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"></span><p style="text-align: right"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></p> <p style="text-align: center"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black">فتأويـل الآية علـى هذا الـمعنى الذي ذكرناه عن ابن عبـاس والربـيع من توجيههما معنى قوله: { وَمَا أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } إلـى: ولـم ينزل علـى الـملكين، واتبعوا الذي تتلوا الشياطين علـى ملك سلـيـمان من السحر، وما كفر سلـيـمان ولا أنزل الله السحر علـى الـملكين { ولكنَّ الشَّياطينَ كفرُوا يعلـمونَ الناسَ السحرَ } ببـابل هاروت وماروت، فـيكون حينئذ قوله: { ببـابل وهاروت وماروت } من الـمؤخر الذي معناه التقديـم.</span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black">فإن قال لنا قائل: وكيف وجه تقديـم ذلك؟ قـيـل: وجه تقديـمه أن يقال: واتبعوا ما تتلو الشياطين علـى ملك سلـيـمان وما أنزل علـى الـملكين، ولكن الشياطين كفروا يعلـمون الناس السحر ببـابل هاروت وماروت.</span><span style="color: #ff0000"> فـيكون معنـيًّا بـالـملكين: جبريـل وميكائيـل لأن سحرة الـيهود فـيـما ذكر كانت تزعم أن الله أنزل السحر علـى لسان جبريـل وميكائيـل إلـى سلـيـمان بن داود. فأكذبها الله بذلك وأخبر نبـيه مـحمداً صلى الله عليه وسلم أن جبريـل وميكائيـل لـم ينزلا بسحر قط،</span><span style="color: black"> وبرأ سلـيـمان مـما نـحلوه من السحر، فأخبرهم أن السحر من عمل الشياطين، وأنها تعلـم الناس ببـابل، وأن الذين يعلـمونهم ذلك رجلان اسم أحدهما هاروت واسم الآخر ماروت فـيكون هاروت وماروت علـى هذا التأويـل ترجمة علـى الناس ورداً علـيهم.</span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span><span style="color: #a52a2a"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'">وقال آخرون: بل تأويـل «ما» التـي فـي قوله: { وَما أُنْزلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } «الذي»....</span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #a52a2a"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"></span></span></span><p style="text-align: right"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></p> <p style="text-align: center"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black">قال أبو جعفر: فمعنى الآية علـى تأويـل هذا القول الذي ذكرنا عمن ذكرناه عنه: واتبعت الـيهود الذي تلت الشياطين فـي ملك سلـيـمان الذي أنزل علـى الـملكين ببـابل وهاروت وماروت. وهما ملكان من ملائكة الله، سنذكر ما روي من الأخبـار فـي شأنهما إن شاء الله تعالـى.</span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black">وقالوا: إن قال لنا قائل: وهل يجوز أن ينزل الله السحر، أم هل يجوز لـملائكته أن تعلـمه الناس؟ قلنا له: إن الله عزّ وجلّ قد أنزل الـخير والشرّ كله. وبـيَّن جميع ذلك لعبـاده، فأوحاه إلـى رسله وأمرهم بتعلـيـم خـلقه وتعريفهم ما يحلّ لهم مـما يحرم علـيهم وذلك كالزنا والسرقة وسائر الـمعاصي التـي عَرَّفُهموها ونهاهم عن ركوبها، فـالسحر أحد تلك الـمعاصي التـي أخبرهم بها ونهاهم عن العمل بها.</span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black">قالوا: لـيس فـي العلـم بـالسحر إثم، كما لا إثم فـي العلـم بصنعة الـخمر ونـحت الأصنام والطنابـير والـملاعب، وإنـما الإثم فـي عمله وتسويته.</span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black">قالوا: وكذلك لا إثم فـي العلـم بـالسحر، وإنـما الإثم فـي العمل به وأن يضرّ به من لا يحلّ ضرّه به.</span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black">قالوا: فلـيس فـي إنزال الله إياه علـى الـملكين ولا فـي تعلـيـم الـملكين من علـماه من الناس إثم إذا كان تعلـيـمهما من علّـماه ذلك بإذن الله لهما بتعلـيـمه بعد أن يخبراه بأنهما فتنة وينهاه عن السحر والعمل به والكفر وإنـما الإثم علـى من يتعلـمه منهما ويعمل به، إذْ كان الله تعالـى ذكره قد نهاه عن تعلـمه والعمل به.</span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black">قالوا: ولو كان الله أبـاح لبنـي آدم أن يتعلـموا ذلك، لـم يكن من تعلـمه حَرِجا، كما لـم يكونا حَرِجَيْن لعلـمهما به، إذْ كان علـمهما بذلك عن تنزيـل الله إلـيهما...</span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span><span style="color: #ff0000">والصواب من القول فـي ذلك عندي قول من وجَّه «ما» التـي فـي قوله: { وَما أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } إلـى معنى «الذي» دون معنى «ما» التـي هي بـمعنى الـجحد.</span><span style="color: black"> وإنـما اخترت ذلك من أجل أن «ما» إن وجهت إلـى معنى الـجحد، فتنفـي عن الـملكين أن يكونا منزلاً إلـيهما. ولـم يَخْـلُ الاسمان اللذان بعدهما أعنـي هاروت وماروت من أن يكونا بدلاً منهما وترجمة عنهما، أو بدلاً من الناس فـي قوله: { يعلّـمون النّاسَ السِّحْرَ } وترجمة عنهما. فإن جُعلا بدلاً من الـملكين وترجمة عنهما بطل معنى قوله: { وَما يُعَلِّـمانِ مِنْ أَحَدٍ حتـى يَقُولا إنَّـما نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ فَـيَتَعَلّـمُونَ مِنْهُمَا ما يُفَرّقُونَ بِهِ بَـيْنَ الـمَرْءِ وَزَوْجِهِ } </span><span style="color: #ff0000">لأنهما إذا لـم يكونا عالـمين بـما يفرّق به بـين الـمرء وزوجه، فما الذي يَتَعَلَّـم منهما مَنْ يفرّق بـين الـمرء وزوجه؟</span><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span><span style="color: black">وبعد، فإن «ما» التـي فـي قوله: { وَما أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } إن كانت فـي معنى الـجحد عطفـاً علـى قوله: { وَمَا كَفَرَ سُلَـيْـمَانُ } فإن الله جل ثناؤه نفـى بقوله: { وَمَا كَفَرَ سُلَـيْـمَانُ } عن سلـيـمان أن يكون السحر من عمله، أو من علـمه أو تعلـيـمه. فإن كان الذي نفـى عن الـملكين من ذلك نظير الذي نفـى عن سلـيـمان منه، وهاروت وماروت هما الـملكان،</span><span style="color: #ff0000"> فمن الـمتعلـم منه إذا ما يفرّق به بـين الـمرء وزوجه؟</span><span style="color: black"> وعمن الـخبر الذي أخبر عنه بقوله: { وَما يُعَلِّـمَانِ مِنْ أحَدٍ حتـى يَقُولاَ إنَّـمَا نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ؟ } إن خطأ هذا القول لواضح بَـيِّنٌ.</span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black">وإن كان قوله «هاروت وماروت» ترجمة عن الناس الذين فـي قوله: { وَلَكِنَّ الشّياطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّـمُونَ النّاسَ السِّحْرَ } فقد وجب أن تكون الشياطين هي التـي تعلـم هاروت وماروت السحر، وتكون السحرة إنـما تعلـمت السحر من هاروت وماروت عن تعلـيـم الشياطين إياهما.</span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span><span style="color: black">فإن يكن ذلك كذلك، فلن يخـلو هاروت وماروت عند قائل هذه الـمقالة من أحد أمرين: إما أن يكونا مَلَكين، فإن كانا عنده ملكين فقد أوجب لهما من الكفر بـالله والـمعصية له بنسبته إياهما إلـى أنهما يتعلـمان من الشياطين السحر ويعلـمانه الناس، وإصرارهما علـى ذلك ومقامهما علـيه أعظم مـما ذكر عنهما أنهما أتـياه من الـمعصية التـي استـحقا علـيها العقاب، وفـي خبر الله عزّ وجلّ عنهما أنهما لا يعلـمان أحداً ما يتعلـم منهما حتـى يقولا: { إنَّـمَا نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ } ما يغنـي عن الإكثار فـي الدلالة علـى خطأ هذا القول. أو أن يكونا رجلـين من بنـي آدم فإن يكن ذلك كذلك فقد كان يجب أن يكون بهلاكهما قد ارتفع السحر والعلـم به والعمل من بنـي آدم لأنه إذا كان علـم ذلك من قبلهما يؤخذ ومنهما يتعلـم، فـالواجب أن يكون بهلاكهما وعدم وجودهما عدم السبـيـل إلـى الوصول إلـى الـمعنى الذي كان لا يوصل إلـيه إلا بهما وفـي وجود السحر فـي كل زمان ووقت أبـين الدلالة علـى فساد هذا القول.</span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black">وقد يزعم قائل ذلك أنهما رجلان من بنـي آدم، لـم يعدما من الأرض منذ خـلقت، ولا يعدمان بعد ما وجد السحر فـي الناس. فـيدعي ما لا يخفـى بُطُولُهُ.</span><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span><span style="color: #0000ff">فإذا فسدت هذه الوجوه التـي دللنا علـى فسادها، فبـين أن معنى: { ما } التـي فـي قوله: { وَما أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } بـمعنى «الذي»، وأن هاروت وماروت مترجم بهما عن الـملكين ولذلك فتـحت أواخر أسمائهما، لأنهما فـي موضع خفض علـى الردّ علـى الـملكين، ولكنهما لـما كانا لا يجرّان فتـحت أواخر أسمائهما.</span><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span><span style="color: black">فإن التبس علـى ذي غبـاء ما قلنا، فقال: وكيف يجوز لـملائكة الله أن تعلـم الناس التفريق بـين الـمرء وزوجه؟ أم كيف يجوز أن يضاف إلـى الله تبـارك وتعالـى إنزال ذلك علـى الـملائكة؟ قـيـل له: إن الله جل ثناؤه عرّف عبـاده جَميعَ ما أمرهم به وجميعَ ما نهاهم عنه، ثم أمرهم ونهاهم بعد العلـم منهم بـما يؤمرون به وينهون عنه. ولو كان الأمر علـى غير ذلك، لـما كان للأمر والنهي معنى مفهوم فـالسحر مـما قد نهى عبـاده من بنـي آدم عنه، فغير منكر أن يكون جل ثناؤه علـمه الـملكين اللذين سماهما فـي تنزيـله وجعلهما فتنة لعبـاده من بنـي آدم كما أخبر عنهما أنهما يقولان لـمن يتعلـم ذلك منهما: { إنَّـمَا نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ } لـيختبر بهما عبـاده الذين نهاهم عن التفريق بـين الـمرء وزوجه وعن السحر، فـيـمـحّص الـمؤمن بتركه التعلـم منهما، ويُخزي الكافر بتعلـمه السحر والكفر منهما، ويكون الـملكان فـي تعلـيـمهما من علّـما ذلك لله مطيعين، إذ كانا عن إذن الله لهما بتعلـيـم ذلك من علـماه يعلـمان</span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"><span style="color: black"></span>وقد عُبد من دون الله جماعةٌ من أولـياء الله، فلـم يكن ذلك لهم ضائرا إذْ لـم يكن ذلك بأمرهم إياهم به، بل عبد بعضهم والـمعبود عنه ناهٍ، فكذلك الـملكان غير ضائرهما سحر من سحر مـمن تعلـم ذلك منهما بعد نهيهما إياه عنه وعِظَتهما له بقولهما: { إنَّـمَا نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ } إذ كانا قد أدّيا ما أُمر به بقـيـلهما ذلك.</span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 22px"></span><span style="color: black"><span style="font-size: 22px"></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"><span style="font-size: 22px"></span></span><span style="font-size: 18px"><span style="color: #a52a2a"><u>انتهى كلام الطبري </u></span></span><span style="color: black"></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: black"></span></span></span><p style="text-align: right"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'">واصحاب هذا القول اخى الحبيب اختلفوا ما الموصولة معطوفة على ماذا؟</span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"><u><span style="color: red">قال الامام الرازى فى تفسيره</span></u></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: #333333"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></span></p></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><p style="text-align: right"><span style="font-family: 'Verdana'">ثم هؤلاء اختلفوا فيه على ثلاثة أقوال. </span></p></p> <p style="text-align: center"></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: black"><p style="text-align: right"><span style="font-family: 'Verdana'">ا<span style="color: red">لأول:</span> أنه عطف على <span style="color: blue">(السحر)</span> أي يعلمون الناس السحر ويعلمونهم ما أنزل على الملكين أيضاً. </span></p></span></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: red">وثانيها:</span> أنه عطف على قوله:<span style="color: blue"> { مَا تَتْلُواْ ٱلشَّيَـٰطِينُ }</span> أي واتبعوا ما تتلوه الشياطين افتراء على ملك سليمان وما أنزل على الملكين لأن السحر منهما هو كفر وهو الذي تلته الشياطين، ومنه ما تأثيره في التفريق بين المرء وزوجه وهو الذي أنزل على الملكين فكأنه تعالى أخبر عن اليهود أنهم اتبعوا كلا الأمرين ولم يقتصروا على أحدهما، </span></p></span></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Verdana'"></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: right"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'traditional arabic'"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Verdana'"><span style="color: red">وثالثها:</span> أن موضعه جر عطفاً على <span style="color: blue">(ملك سليمان)</span> وتقديره ما تتلوا الشياطين افتراء على ملك سليمان وعلى ما أنزل على الملكين</span></p></p> <p style="text-align: center"></span><span style="color: #ee82ee"><p style="text-align: right"><span style="font-family: 'Verdana'"> وهو اختيار أبي مسلم رحمه الله، وأنكر في الملكين أن يكون السحر نازلاً عليهما</span></p></p> <p style="text-align: center"></span></span></span></p></p> <p style="margin-right: 20px"> </p></blockquote><p></p>
[QUOTE="آلداعي, post: 71624, member: 2180"] [INDENT] [CENTER][CENTER][IMG]http://www.mazameer.com/vb/images/smilies/basmalah2.jpg[/IMG][/CENTER] [SIZE=5][FONT=traditional arabic] [RIGHT][COLOR=#333333][FONT=Verdana][COLOR=olive]اخى الحبيب من يتأمل العطف وخصوصا بحرف الواو فى كتاب الله يجد الكثير من الدرروالجواهر لذلك رأيت ان اعرض بين الحين والاخر بعض هذة الجواهر والدرر والتى ارجو من الله ان ينفع بها بفضله وكرمه [/COLOR][/FONT][/COLOR][/RIGHT] [CENTER][SIZE=7][COLOR=#daa520][COLOR=#333333][FONT=Verdana] الجوهرة الأولى [/FONT][/COLOR] [/COLOR][/SIZE][/CENTER] [RIGHT][COLOR=#333333][FONT=Verdana]{ وَٱتَّبَعُواْ مَا تَتْلُواْ ٱلشَّيَـٰطِينُ عَلَىٰ مُلْكِ سُلَيْمَـٰنَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَـٰنُ وَلَـٰكِنَّ ٱلشَّيَـٰطِينَ كَفَرُواْ يُعَلِّمُونَ ٱلنَّاسَ ٱلسِّحْرَ [COLOR=red]وَمَآ[/COLOR] أُنْزِلَ عَلَى ٱلْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَـٰرُوتَ وَمَـٰرُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولاَ إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلاَ تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ ٱلْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُم بِضَآرِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ ٱللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلاَ يَنفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُواْ لَمَنِ ٱشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي ٱلآخِرَةِ مِنْ خَلَٰـقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْاْ بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ } [/FONT][/COLOR][COLOR=#333333][FONT=Verdana] ما انزل على الملكين عطف على ماذا؟ اعلم اخى الحبيب اختلف اهل التفسير وتفرقوا الى قسمين [COLOR=blue][U] الأول:[/U][/COLOR] قال ان [COLOR=seagreen]ما نافية[/COLOR] وانها عطف على[COLOR=sienna][U] وما كفر سليمان[/U][/COLOR]وان فى الاية تقديم وتاخير اى وماكفر سليمان وما انزل على الملكين ولكن الشياطين كفروا يعلمون الناس السحر ببابل هاروت وماروت .ومن ذهب الى هذا الراى مثل[U][COLOR=red]الامام القرطبى فى تفسيره[/COLOR] [/U][COLOR=sienna]قال ان الملكين هما جبريل وميكائيل قال القرطبي فى تفسيره: [/COLOR][/FONT][/COLOR][/RIGHT] [SIZE=6][COLOR=#000000] قوله تعالى: { وَمَآ أُنْزِلَ عَلَى ٱلْمَلَكَيْنِ } «ما» نفي؛ والواو للعطف على قوله: { وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ } وذلك أن اليهود قالوا: إن الله أنزل جبريل وميكائيل بالسحر؛ فنفى الله ذلك. وفي الكلام تقديم وتأخير، التقدير وما كفر سليمان، وما أنزل على الملكين، ولكن الشياطين كفروا يعلّمون الناس السحر ببابل هاروت وماروت؛ فهاروت وماروت بدل من الشياطين في قوله { وَلَـٰكِنَّ ٱلشَّيْاطِينَ كَفَرُواْ }. هذا أوْلَى ما حُملت عليه الآية من التأويل[/COLOR][/SIZE][RIGHT][COLOR=#333333][FONT=Verdana][COLOR=blue] الثانى: [/COLOR] قال اصحاب هذا الراى ان [COLOR=seagreen]ماموصولة والملكين هاروت وماروت[/COLOR] ومنهم [COLOR=red][U]الامام الطبرى[/U][/COLOR] [COLOR=#0000ff]قال الأمام الطبري:[/COLOR] [/FONT][/COLOR][/RIGHT] [SIZE=6][COLOR=#000000]اختلف أهل العلـم فـي تأويـل «ما» التـي فـي قوله: { وَما أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } فقال بعضهم: معناه الـجحد وهي بـمعنى «لـم»... [/COLOR][RIGHT][COLOR=#333333][FONT=Verdana] [/FONT][/COLOR][/RIGHT] [COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black]فتأويـل الآية علـى هذا الـمعنى الذي ذكرناه عن ابن عبـاس والربـيع من توجيههما معنى قوله: { وَمَا أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } إلـى: ولـم ينزل علـى الـملكين، واتبعوا الذي تتلوا الشياطين علـى ملك سلـيـمان من السحر، وما كفر سلـيـمان ولا أنزل الله السحر علـى الـملكين { ولكنَّ الشَّياطينَ كفرُوا يعلـمونَ الناسَ السحرَ } ببـابل هاروت وماروت، فـيكون حينئذ قوله: { ببـابل وهاروت وماروت } من الـمؤخر الذي معناه التقديـم.[/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black] [/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black]فإن قال لنا قائل: وكيف وجه تقديـم ذلك؟ قـيـل: وجه تقديـمه أن يقال: واتبعوا ما تتلو الشياطين علـى ملك سلـيـمان وما أنزل علـى الـملكين، ولكن الشياطين كفروا يعلـمون الناس السحر ببـابل هاروت وماروت.[/COLOR][COLOR=#ff0000] فـيكون معنـيًّا بـالـملكين: جبريـل وميكائيـل لأن سحرة الـيهود فـيـما ذكر كانت تزعم أن الله أنزل السحر علـى لسان جبريـل وميكائيـل إلـى سلـيـمان بن داود. فأكذبها الله بذلك وأخبر نبـيه مـحمداً صلى الله عليه وسلم أن جبريـل وميكائيـل لـم ينزلا بسحر قط،[/COLOR][COLOR=black] وبرأ سلـيـمان مـما نـحلوه من السحر، فأخبرهم أن السحر من عمل الشياطين، وأنها تعلـم الناس ببـابل، وأن الذين يعلـمونهم ذلك رجلان اسم أحدهما هاروت واسم الآخر ماروت فـيكون هاروت وماروت علـى هذا التأويـل ترجمة علـى الناس ورداً علـيهم.[/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black] [/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#a52a2a][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic]وقال آخرون: بل تأويـل «ما» التـي فـي قوله: { وَما أُنْزلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } «الذي».... [/FONT][/COLOR][/COLOR][RIGHT][COLOR=#333333][FONT=Verdana] [/FONT][/COLOR][/RIGHT] [COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black]قال أبو جعفر: فمعنى الآية علـى تأويـل هذا القول الذي ذكرنا عمن ذكرناه عنه: واتبعت الـيهود الذي تلت الشياطين فـي ملك سلـيـمان الذي أنزل علـى الـملكين ببـابل وهاروت وماروت. وهما ملكان من ملائكة الله، سنذكر ما روي من الأخبـار فـي شأنهما إن شاء الله تعالـى.[/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black] [/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black]وقالوا: إن قال لنا قائل: وهل يجوز أن ينزل الله السحر، أم هل يجوز لـملائكته أن تعلـمه الناس؟ قلنا له: إن الله عزّ وجلّ قد أنزل الـخير والشرّ كله. وبـيَّن جميع ذلك لعبـاده، فأوحاه إلـى رسله وأمرهم بتعلـيـم خـلقه وتعريفهم ما يحلّ لهم مـما يحرم علـيهم وذلك كالزنا والسرقة وسائر الـمعاصي التـي عَرَّفُهموها ونهاهم عن ركوبها، فـالسحر أحد تلك الـمعاصي التـي أخبرهم بها ونهاهم عن العمل بها.[/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black] [/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black]قالوا: لـيس فـي العلـم بـالسحر إثم، كما لا إثم فـي العلـم بصنعة الـخمر ونـحت الأصنام والطنابـير والـملاعب، وإنـما الإثم فـي عمله وتسويته.[/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black] [/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black]قالوا: وكذلك لا إثم فـي العلـم بـالسحر، وإنـما الإثم فـي العمل به وأن يضرّ به من لا يحلّ ضرّه به.[/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black] [/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black]قالوا: فلـيس فـي إنزال الله إياه علـى الـملكين ولا فـي تعلـيـم الـملكين من علـماه من الناس إثم إذا كان تعلـيـمهما من علّـماه ذلك بإذن الله لهما بتعلـيـمه بعد أن يخبراه بأنهما فتنة وينهاه عن السحر والعمل به والكفر وإنـما الإثم علـى من يتعلـمه منهما ويعمل به، إذْ كان الله تعالـى ذكره قد نهاه عن تعلـمه والعمل به.[/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black] [/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][COLOR=black]قالوا: ولو كان الله أبـاح لبنـي آدم أن يتعلـموا ذلك، لـم يكن من تعلـمه حَرِجا، كما لـم يكونا حَرِجَيْن لعلـمهما به، إذْ كان علـمهما بذلك عن تنزيـل الله إلـيهما... [/COLOR][/FONT][/COLOR][/SIZE][COLOR=#000000][FONT=Simplified Arabic][SIZE=6][COLOR=black] [/COLOR][COLOR=#ff0000]والصواب من القول فـي ذلك عندي قول من وجَّه «ما» التـي فـي قوله: { وَما أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } إلـى معنى «الذي» دون معنى «ما» التـي هي بـمعنى الـجحد.[/COLOR][COLOR=black] وإنـما اخترت ذلك من أجل أن «ما» إن وجهت إلـى معنى الـجحد، فتنفـي عن الـملكين أن يكونا منزلاً إلـيهما. ولـم يَخْـلُ الاسمان اللذان بعدهما أعنـي هاروت وماروت من أن يكونا بدلاً منهما وترجمة عنهما، أو بدلاً من الناس فـي قوله: { يعلّـمون النّاسَ السِّحْرَ } وترجمة عنهما. فإن جُعلا بدلاً من الـملكين وترجمة عنهما بطل معنى قوله: { وَما يُعَلِّـمانِ مِنْ أَحَدٍ حتـى يَقُولا إنَّـما نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ فَـيَتَعَلّـمُونَ مِنْهُمَا ما يُفَرّقُونَ بِهِ بَـيْنَ الـمَرْءِ وَزَوْجِهِ } [/COLOR][COLOR=#ff0000]لأنهما إذا لـم يكونا عالـمين بـما يفرّق به بـين الـمرء وزوجه، فما الذي يَتَعَلَّـم منهما مَنْ يفرّق بـين الـمرء وزوجه؟[/COLOR][COLOR=black] [/COLOR][COLOR=black]وبعد، فإن «ما» التـي فـي قوله: { وَما أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } إن كانت فـي معنى الـجحد عطفـاً علـى قوله: { وَمَا كَفَرَ سُلَـيْـمَانُ } فإن الله جل ثناؤه نفـى بقوله: { وَمَا كَفَرَ سُلَـيْـمَانُ } عن سلـيـمان أن يكون السحر من عمله، أو من علـمه أو تعلـيـمه. فإن كان الذي نفـى عن الـملكين من ذلك نظير الذي نفـى عن سلـيـمان منه، وهاروت وماروت هما الـملكان،[/COLOR][COLOR=#ff0000] فمن الـمتعلـم منه إذا ما يفرّق به بـين الـمرء وزوجه؟[/COLOR][COLOR=black] وعمن الـخبر الذي أخبر عنه بقوله: { وَما يُعَلِّـمَانِ مِنْ أحَدٍ حتـى يَقُولاَ إنَّـمَا نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ؟ } إن خطأ هذا القول لواضح بَـيِّنٌ. وإن كان قوله «هاروت وماروت» ترجمة عن الناس الذين فـي قوله: { وَلَكِنَّ الشّياطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّـمُونَ النّاسَ السِّحْرَ } فقد وجب أن تكون الشياطين هي التـي تعلـم هاروت وماروت السحر، وتكون السحرة إنـما تعلـمت السحر من هاروت وماروت عن تعلـيـم الشياطين إياهما. [/COLOR][COLOR=black] [/COLOR][COLOR=black]فإن يكن ذلك كذلك، فلن يخـلو هاروت وماروت عند قائل هذه الـمقالة من أحد أمرين: إما أن يكونا مَلَكين، فإن كانا عنده ملكين فقد أوجب لهما من الكفر بـالله والـمعصية له بنسبته إياهما إلـى أنهما يتعلـمان من الشياطين السحر ويعلـمانه الناس، وإصرارهما علـى ذلك ومقامهما علـيه أعظم مـما ذكر عنهما أنهما أتـياه من الـمعصية التـي استـحقا علـيها العقاب، وفـي خبر الله عزّ وجلّ عنهما أنهما لا يعلـمان أحداً ما يتعلـم منهما حتـى يقولا: { إنَّـمَا نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ } ما يغنـي عن الإكثار فـي الدلالة علـى خطأ هذا القول. أو أن يكونا رجلـين من بنـي آدم فإن يكن ذلك كذلك فقد كان يجب أن يكون بهلاكهما قد ارتفع السحر والعلـم به والعمل من بنـي آدم لأنه إذا كان علـم ذلك من قبلهما يؤخذ ومنهما يتعلـم، فـالواجب أن يكون بهلاكهما وعدم وجودهما عدم السبـيـل إلـى الوصول إلـى الـمعنى الذي كان لا يوصل إلـيه إلا بهما وفـي وجود السحر فـي كل زمان ووقت أبـين الدلالة علـى فساد هذا القول. وقد يزعم قائل ذلك أنهما رجلان من بنـي آدم، لـم يعدما من الأرض منذ خـلقت، ولا يعدمان بعد ما وجد السحر فـي الناس. فـيدعي ما لا يخفـى بُطُولُهُ.[/COLOR][COLOR=black] [/COLOR][COLOR=#0000ff]فإذا فسدت هذه الوجوه التـي دللنا علـى فسادها، فبـين أن معنى: { ما } التـي فـي قوله: { وَما أُنْزِلَ علـى الـمَلَكَيْنِ } بـمعنى «الذي»، وأن هاروت وماروت مترجم بهما عن الـملكين ولذلك فتـحت أواخر أسمائهما، لأنهما فـي موضع خفض علـى الردّ علـى الـملكين، ولكنهما لـما كانا لا يجرّان فتـحت أواخر أسمائهما.[/COLOR][COLOR=black] [/COLOR][COLOR=black]فإن التبس علـى ذي غبـاء ما قلنا، فقال: وكيف يجوز لـملائكة الله أن تعلـم الناس التفريق بـين الـمرء وزوجه؟ أم كيف يجوز أن يضاف إلـى الله تبـارك وتعالـى إنزال ذلك علـى الـملائكة؟ قـيـل له: إن الله جل ثناؤه عرّف عبـاده جَميعَ ما أمرهم به وجميعَ ما نهاهم عنه، ثم أمرهم ونهاهم بعد العلـم منهم بـما يؤمرون به وينهون عنه. ولو كان الأمر علـى غير ذلك، لـما كان للأمر والنهي معنى مفهوم فـالسحر مـما قد نهى عبـاده من بنـي آدم عنه، فغير منكر أن يكون جل ثناؤه علـمه الـملكين اللذين سماهما فـي تنزيـله وجعلهما فتنة لعبـاده من بنـي آدم كما أخبر عنهما أنهما يقولان لـمن يتعلـم ذلك منهما: { إنَّـمَا نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ } لـيختبر بهما عبـاده الذين نهاهم عن التفريق بـين الـمرء وزوجه وعن السحر، فـيـمـحّص الـمؤمن بتركه التعلـم منهما، ويُخزي الكافر بتعلـمه السحر والكفر منهما، ويكون الـملكان فـي تعلـيـمهما من علّـما ذلك لله مطيعين، إذ كانا عن إذن الله لهما بتعلـيـم ذلك من علـماه يعلـمان [/COLOR]وقد عُبد من دون الله جماعةٌ من أولـياء الله، فلـم يكن ذلك لهم ضائرا إذْ لـم يكن ذلك بأمرهم إياهم به، بل عبد بعضهم والـمعبود عنه ناهٍ، فكذلك الـملكان غير ضائرهما سحر من سحر مـمن تعلـم ذلك منهما بعد نهيهما إياه عنه وعِظَتهما له بقولهما: { إنَّـمَا نَـحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَكْفُرْ } إذ كانا قد أدّيا ما أُمر به بقـيـلهما ذلك. [/SIZE][COLOR=black][SIZE=6] [/SIZE][/COLOR][SIZE=5][COLOR=#a52a2a][U]انتهى كلام الطبري [/U][/COLOR][/SIZE][COLOR=black] [/COLOR][/FONT][/COLOR][RIGHT][COLOR=#333333][FONT=Verdana] واصحاب هذا القول اخى الحبيب اختلفوا ما الموصولة معطوفة على ماذا؟ [U][COLOR=red]قال الامام الرازى فى تفسيره[/COLOR][/U] [/FONT][/COLOR][/RIGHT] [COLOR=black][RIGHT][FONT=Verdana]ثم هؤلاء اختلفوا فيه على ثلاثة أقوال. [/FONT][/RIGHT] [/COLOR] [COLOR=black][RIGHT][FONT=Verdana]ا[COLOR=red]لأول:[/COLOR] أنه عطف على [COLOR=blue](السحر)[/COLOR] أي يعلمون الناس السحر ويعلمونهم ما أنزل على الملكين أيضاً. [COLOR=red]وثانيها:[/COLOR] أنه عطف على قوله:[COLOR=blue] { مَا تَتْلُواْ ٱلشَّيَـٰطِينُ }[/COLOR] أي واتبعوا ما تتلوه الشياطين افتراء على ملك سليمان وما أنزل على الملكين لأن السحر منهما هو كفر وهو الذي تلته الشياطين، ومنه ما تأثيره في التفريق بين المرء وزوجه وهو الذي أنزل على الملكين فكأنه تعالى أخبر عن اليهود أنهم اتبعوا كلا الأمرين ولم يقتصروا على أحدهما، [COLOR=red]وثالثها:[/COLOR] أن موضعه جر عطفاً على [COLOR=blue](ملك سليمان)[/COLOR] وتقديره ما تتلوا الشياطين افتراء على ملك سليمان وعلى ما أنزل على الملكين[/FONT][/RIGHT] [/COLOR][COLOR=#ee82ee][RIGHT][FONT=Verdana] وهو اختيار أبي مسلم رحمه الله، وأنكر في الملكين أن يكون السحر نازلاً عليهما[/FONT][/RIGHT] [/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/INDENT] [/QUOTE]
الإسم
التحقق
اكتب معهد الماهر
رد
الرئيسية
المنتديات
القسم الثقافي
ركن اللغة العربية
جواهر العطف فى كتاب الله