الرئيسية
المنتديات
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
الغرف الصوتية
غرفة ٠٠٠٠
ما الجديد
المشاركات الجديدة
جديد مشاركات الحائط
آخر النشاطات
الأعضاء
الزوار الحاليين
مشاركات الحائط الجديدة
البحث عن مشاركات الملف الشخصي
تسجيل الدخول
تسجيل
ما الجديد
البحث
البحث
بحث بالعناوين فقط
بواسطة:
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
قائمة
تسجيل الدخول
تسجيل
تثبيت التطبيق
تثبيت
الرئيسية
المنتديات
إعلانات المعهد والحلقات
منتدى الدورات الخاصة بالشيخة الفاضلة: أم حذيفة ـ حفظها الله عز وجل ـ
* منتدى دورة الربيع العلمية الثالثة مع فضيلة الشيخة أم حذيفة *حفظها الله
ركن الدورة الجارية في شرح تحفة الأطفال (الخامسة)
ملخصات دروس الدورة الخامسة لشرح تحفة الأطفال
تم تعطيل الجافا سكربت. للحصول على تجربة أفضل، الرجاء تمكين الجافا سكربت في المتصفح الخاص بك قبل المتابعة.
أنت تستخدم أحد المتصفحات القديمة. قد لا يتم عرض هذا الموقع أو المواقع الأخرى بشكل صحيح.
يجب عليك ترقية متصفحك أو استخدام
أحد المتصفحات البديلة
.
الرد على الموضوع
الرسالة
<blockquote data-quote="أم حذيفة" data-source="post: 90421" data-attributes="member: 1"><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">الادغــــــــــــــــــــام</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><img src="http://dl.dropbox.com/u/63580683/fo13.png" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">والثَّانِ إِدْغَامٌ بِسِتَّـةٍ أَتَـتْ فِـي *** (يَرْمَلُـونَ) عِنْدَهُـمْ قَـدْثَبَتَـتْ</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">لَكِنَّهَـا قِسْمَـانِ قِسْـمٌ يُدْغَمَـا *** فِيـهِ بِغُـنَّـةٍ (بِيَنْـمُـو) عُلِـمَـا</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">إِلاَّ إِذَا كَانَـا بِكِلْمَـةٍ فَـلاَ *** تُدْغِـمْ كَدُنْيَـا ثُـمَّ صِـنْـوَانٍ تَــلاَ</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">وَالثَّـانِ إِدْغَـامٌ بِغَيْـرِ غُنَّـهْ *** فِـي الـلاَّمِ وَالـرَّا ثُـمَّ كَرِّرَنَّـه</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">-لغة: </span>إدخال الشيء.</span></span></span><span style="color: navy"></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">- في اصطلاح القراء :</span> إدخال حرف ساكن في حرف متحرك بحيث يصيران حرفا مشددا يرتفع عنه اللسان إرتفاعة واحدة .</span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">والثَّانِ إِدْغَامٌ بِسِتَّـةٍ أَتَـتْ </span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">والثان :</span> أي الحكم الثاني من أحكام النون الساكنة والتنوين (والثان) بحذف الياء للتخفيف </span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">إدغام :</span>سواء كان بغنة أو بدونها بدليل مايأتي </span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">والباء من قوله :بستة بمعنى في </span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">(<span style="color: magenta">يَرْمَلُـونَ</span>) عِنْدَهُـمْ قَـدْثبتت</span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">وهذه الستة أتت :</span> أي جمعت في حروف يرملون </span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">وقد أشار الناظم بقوله (عندهم) أي عند القراء </span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">قد ثبتت : </span>أي استفيضت واشتهرت –</span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">وأحرف الادغام الستة هى :<span style="color: red">الياء والراء والميم واللام والواو والنون</span></span></span></p></p> <p style="text-align: center"></span> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">وتُقَرأ: يرمَلون أو يرمُلون.. بمعنى الإسراع فى المشى أو الهرولة كما نقول: رمل بين الصفا والمروة</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">لَكِنَّهَـا قِسْمَـانِ قِسْـمٌ يُدْغَمَـا *** فِيـهِ بِغُـنَّـةٍ بِيَنْـمُـو عُلِـمَـا</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">لكنها :</span>أي هذه الستة قسمان الأول( قسم يدغما) بألف التثنية أي يجب ادغام النون والتنوين فيهما بغنة .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: yellowgreen"><span style="color: red">والغنة صوت مركب في جسم النون والتنوين والميم ايضا إذا سكنت لاعمل للسان فيه ومخرجها من الخيشوم وتمد بقدار حركتين</span>.</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">وذلك الإدغام (<span style="color: red">بينمو</span>) أي يكون في أحرف كلمة ينمو وهي أربعة</span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">(<span style="color: magenta">الياء والنون والميم و الواو</span>)....فإذا وقع حرف من هذه الأحرف الأربعة بعدالنون الساكنة بشرط أن يكونا من كلمتين.... أوبعد التنوين ولايكونان إلا من كلمتين...وجب الإدغام أي إدغام النون أو التنوين في ذلك الحرف الذي ذكر بعده... ويسمى هذاالإدغام <span style="color: red">إدغاما بغنة</span>.</span></span></span><span style="color: navy"></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">أمثلة :</span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">* الياء : نحو : " بَرْ<span style="color: red">قٌ </span><span style="color: red">يَ</span>جْعَلُون ". </span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">* النون : نحو : " مِ<span style="color: red">ن</span> <span style="color: red">نُ</span>ور " ، " حِطَّ<span style="color: red">ةٌ</span> <span style="color: red">نَ</span>غْفِر ".</span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">* الميم : نحو : " مِ<span style="color: red">ن</span> <span style="color: red">مَ</span>ال " ، " مَثَ<span style="color: red">لاً</span> <span style="color: red">مَ</span>ا " . </span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">* الواو: نحو : " مِ<span style="color: red">ن</span> <span style="color: red">وَ</span>ال " ، " غِشَاوَ<span style="color: red">ةٌ</span> <span style="color: red">وَ</span>لَهُم</span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">"</span></span></p></p> <p style="text-align: center"></span><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">إلاإِذَا كَانَـا بِكِلْمَـةٍ فَـلاَ *** تُدْغِـمْ كَدُنْيَـا ثُـمَّ صِـنْـوَانٍ تَــلاَ</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">ويجب أن نعلم هنا أن النون الساكنة مع حروف الإدغام لاتدغم إلا اذا كانت متطرفة بحيث يكون المدغم والمدغم فيه من كلمتين أماإذا كانت متوسطة بأن كانا من كلمة فإنها تظهر وقد أشار الناظم إلى ذلك بقوله (<span style="color: magenta"><span style="color: #ff0000">إلاإِذَا كَانَـا</span> </span>) أي المدغم والمدغم فيه </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">(<span style="color: #ff0000">بِكِلْمَـةٍ</span>) : بكسر الكاف مع سكون اللام</span></span></span></p> </p><p><span style="color: navy"></span></p><p><span style="color: navy"></span></p><p><span style="color: navy"></span></p><p><span style="color: navy"></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">(<span style="color: magenta">فلا<span style="color: #ff0000">تُدْغِـمْ</span></span>) : أي يجب عليك الاظهار إذا اجتمعت النون مع الياءأو الواو في كلمة نحو : <span style="color: teal">" الدنيا " و " بنيان " و " قنوان " و " صنوان "</span> فلا خلاف في إظهارها (وتسمى إظهار مطلق)</span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="color: teal"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px">سبب عدم الإدغام فى هذه الكلمات الأربع:</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="color: teal"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d">من المعلوم أن التشديد الذى معناه التضعيف يأتى فى الكلمة الواحدة بغرض زيادة <u>المبنى </u>للوصول إلى زيادة المعنى... فالتشديد يُقصد منه معنى معين لا يمكن <u>بلوغه</u> بدونه هذا فى الكلمة الواحدة نحو:</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">(يمسكون ويمسِّكون) (مصدِّقين، مصدِّقين)</span> ولذلك يكون التشديد فى اللفظ وفى الخط.</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: #17365d"><span style="color: black"><span style="color: magenta">أما التشديد اللفظى المصاحب للإدغام</span>...</span> فلا يكون إلا لفظيًا فقط لأن عارض يقصد منه التسهيل والتخفيف، فعند اجتماع حرفين متماثلين أو متجانسين أو متقاربين فى المخرج، فبدلًا من أن </span><u><span style="color: #17365d">يقرع</span></u><span style="color: #17365d"> القارئ مخرج الحرفين، يقرع مخرجًا واحدًا وبارتفاعة واحدة يخرج الحرفان.</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: #17365d"><span style="color: magenta">وأحكام النون الساكنة والتنوين كلها أحكام لغوية</span></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">بمعنى أن لغة العرب من قبل نزول القرآن..فيها إظهار النون عند الأحرف الحلقية الستة ... وإدغامها فى حروف الإدغام الستة واخفاءها عند حروف الإخفاء.</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p> <p style="text-align: center"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy">ولكن الفرق بين اللغة وقراءة القرآن هو</span><span style="color: magenta">"تطويل زمن الغنة"</span> </span><span style="color: navy">فالغنة فى القرآن غنة مطولة لأنها من جمال التلاوة ...</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta">وبالتالي امتنع الإدغام خشية من أن</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">يتولد عن الإدغام بين النون وحرف من الحروف الستة فى كلمة واحدة.. وما يترتب عليه من التشديد كلمة لها نظير فى اللغة، فيلتبس المعنى بينها وبين ما أصله التضعيف.</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">وبمعنى اخر</span><span style="color: navy">: خشية أن يقع الالتباس بين التشديد الذى يقصد منه التسهيل والتخفيف فى اللفظ وبين التشديد الذى يقصد منه التضعيف لإرادة معنى معين.</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: #c00000">مثال(</span><span style="color: #17365d"> صنوان) مع الإدغام تصير (صِووَّان) فيؤدى الإدغام إلى النطق بكلمة لها مماثل فى اللغة</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">ومعنى الصِنوان هما الشبيهان.</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">أما الصيوَّان هو مكان الصيانة والحفظ</span><span style="color: #17365d">.</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d">ولذلك أظهرت العرب كل حرفين يؤدى إدغامهما إلى النطق بكلمة لها مرادف فى اللغة.</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p> <p style="text-align: center"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">إذا العلة :</span> هو الخوف من اشتباهه بالمضاعف</span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">والثان ادغام بغير غنة....في اللام والرا ثم كررنه</span></span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">والقسم الثاني من أقسام الإدغام (<span style="color: magenta">ادغام</span>) للنون الساكنة وللتنوين فيدغمان بغير غنة وذلك في (اللام) نحو (<span style="color: magenta">هدى للمتقين</span>) (<span style="color: magenta">ولكن لايعلمون</span>) ولايكونان الا من كلمتين ويسمى إدغام كامل بغير غنة..</span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: #ff00ff">سبب التسمية:</span></span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: #ff00ff">ادغام:</span> لادغام النون الساكنة والتنوين فى اللام والراء.</span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">بغير غنة:</span> لعدم مصاحبة الغنة له.</span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: #ff0000">علة حذف الغنة:</span></span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">هى المبالغة فى التخفيف لأن مشاركة الغنة لمخرجى اللام والراء فبه ثقل أما فى(الواو/ والياء) فأيسر بسبب ليونة المخرج.</span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">-أمثلة:</span></span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">* الراء : نحو : " مِ<span style="color: magenta">ن </span><span style="color: magenta">رَ</span>بِّهِم " ، " ثَمَرَ<span style="color: magenta">ةٍرٍ</span>زْقا ".</span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">* اللام: نحو : " مِ<span style="color: magenta">ن </span><span style="color: magenta">لَّ</span>دُنْه " ، " هُد<span style="color: magenta">ى </span><span style="color: magenta">لِّ</span>لْمُتَّقِين ".</span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px">تنبيه</span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">استثناء في حكم الادغام بغنة:</span></span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">يستثنى من هذه القاعدة موضعين اثنين في القرآن هما ( يس {1} وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ {2} و( ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ ) </span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: #000000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: darkgreen">فالحكم هنا مراعاةً للرواية عند حفص من طريق الشاطبية ويسمى</span></span></span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: #000000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: darkslateblue">(اظهار رواية).</span></span></span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: #000000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><u>واظهار الرواية:</u></span><span style="color: #31849b"> <span style="color: navy">هو وجوب الإظهار فى موضعى (يس والقرآن)/و(ن والقلم) فى رواية حفص عن عاصم من طريق الشاطبية على الرغم من توافر شرط الإدغام وهو أن النون الساكنة فى آخر الكلمة الأولى وحرف الإدغام فى أول الكلمة الثانية(ولكن وجب الإظهار طبقًا لرواية).</span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: red"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px">وينقسم الإدغام من حيث الكمال والنقصان إلى قسمين هما </span></span></span></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px">( الإدغام التام والإدغام الناقص) </span></span></span></span><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"></span></p></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><u><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">1. </span><span style="color: red">الإدغام الكامل- التام-المحض:</span></span></span></u></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: #4a442a"><span style="color: magenta">تعريفه :</span> <span style="color: black">هو ذهاب ذات الحرف المُدْغم وصفاته معًا</span> </span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: black">(فلا يكون له أثر عليه عند النطق بالمدغم فيه).</span></span></span></span></p></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">ثمرته:</span><span style="color: #4a442a"> <span style="color: black">كمال التشديد.</span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"></p></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">علامته فى المصحف:</span><span style="color: #4a442a"> <span style="color: black">رسم التشديد فوق المدغم فيه.</span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">حروفه:</span><span style="color: #4a442a"> <span style="color: black">ن-م-ر-ل </span></span><span style="color: black">(نرمل).</span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">فالغنة التى تكون فى (<span style="color: red">ن،م</span>) هى غنة المدغم فيه لا المدغم</span></span></span></p></p> <p style="text-align: center"></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><u><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: #ff0000">.الإدغام الناقص</span></span></span></u> </span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: black"><span style="color: magenta">تعريفه :</span> <span style="color: navy">هو ذهاب ذات الحرف المدغم وبقاء صفته الدالة عليه وهى(<span style="color: red">الغنة</span>)</span></span></span></span> </span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">ثمرته:</span><span style="color: #4a442a"> <span style="color: navy">عدم كمال التشديد.</span></span></span></span></span><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta">علامته فى المصحف:</span><span style="color: #4a442a"> <span style="color: navy">عدم رسم التشديد فوق المدغم فيه.</span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: magenta">حروفه</span><span style="color: black"><img src="" class="smilie smilie--sprite smilie--sprite3" alt=":(" title="Frown :(" loading="lazy" data-shortname=":(" /></span></span><span style="color: black"><span style="color: red">و-ي</span>) </span><span style="color: navy">فالغنة المصاحبة لهما هى غنة الحرف المدغم (<span style="color: red">النون الساكنة</span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red"><u>تنبيه</u></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #4a442a"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: green"><span style="color: navy">الإدغام بنوعيه يستلزم التشديد فى اللفظ ...ووضع علامة التشديد فى (الادغام التام) وعدم وضعها فى (الادغام الناقص) علامة ضبط إرشادية ووضعها علماءُ الضبط تسهيلًا على القارئ</span>.</span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px">تذكر معى أن الإدغام ينقسم إلى ثلاثــة أقسام:</span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta"><u>(1)ادغام بغنة كامل:</u></span></span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: purple">حروفه :</span> <span style="color: red">(م-ن)</span></span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: purple">مثال :</span> <span style="color: navy">(إن نقول) :: (كتابٍ مبين)</span></span></span></span></span><span style="color: #008000"></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: purple">علامته مع </span><span style="color: red"><span style="color: purple">النون:</span><span style="color: navy">تعرية النون من السكون وتشديد الحرف بعدها </span></span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: purple">علامته مع التنوين:</span> <span style="color: navy">يكون متتابعًا وتشديد الحرف بعده.</span></span></span></span></span></span><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></span></span></p></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: magenta"><u>(2) ادغام بغنة ناقص:</u></span> </span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: red"><span style="color: purple">حروفه :</span> (و-ي)</span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: red"><span style="color: purple">مثال :</span> </span><span style="color: navy">(إن يقولون إلا كذبا ) (من وليٍ ولا واق)</span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: purple">علامته مع </span><span style="color: red"><span style="color: purple">النون: </span><span style="color: blue"><span style="color: navy">تعرية النون من السكون ولكن من غير تشديد الحرف بعدها</span> </span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"><span style="color: red"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: purple">علامته مع التنوين:</span> <span style="color: navy">يكون متتابعًا ولكن من غير تشديد الحرف بعده</span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"><span style="color: red"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta"><u>(3) ادغام بغير غنة كامل:</u></span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: purple">حروفه :</span> <span style="color: red">(ر - ل )</span></span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: purple">مثال :</span> <span style="color: blue">(ولك<span style="color: magenta">ن</span> <span style="color: magenta">لا</span> يشعرون) (لرءو<span style="color: magenta">فٌ ر</span> حيم )</span></span></span></span></span><span style="color: red"></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: purple">علامته مع </span><span style="color: red"><span style="color: purple">النون: </span></span><span style="color: navy">تعرية النون من السكون وتشديد الحرف بعدها </span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: navy"><span style="color: #008000"><span style="color: red"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red"><span style="color: purple">علامته مع التنوين:</span><span style="color: blue"> <span style="color: navy">يكون متتابعًا وتشديد الحرف بعده</span></span></span></span></span></span></p></p> <p style="text-align: center"></span> <p style="text-align: center"></p></p> <p style="text-align: center"></span><p style="text-align: center"></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: #000000"><span style="color: #ff00ff"><u><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">فائدة الإدغام</span></span></u></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: royalblue"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">هى اختصار العمل وتخفيف اللفظ، فعند وجود حرفين </span><span style="color: red">متماثلين</span> </span></span><span style="font-size: 18px">أو <span style="color: red">متجانسين</span> أو <span style="color: red">متقاربين</span> </span><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">يوجد ثقل فى الاعتماد على مخرج الأول ثم العودة إلى ذات المخرج، أو أى مخرج قريب منه، للنطق بالثانى، فاختار العرب الإدغام طلبًا للخفة، لأن النطق به أسهل من الإظهار كما يشهد به الحسُ والمشاهدة.</span></span></span></span></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"></p></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #ff00ff">العلاقة بين حروف الإدغام والنون الساكنة</span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">(1) العلاقة بين <span style="color: red">النون والنون</span> التماثل.</span></span></span> </p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">(2) العلاقة بين <span style="color: red">النون والأحرف الخمسة</span> الباقية التقارب النسبي</span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #ff00ff">مراحل حدوث الإدغام:</span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">1- التحويل :: مثل (<span style="color: red">من ماء</span>) تصبح (<span style="color: red">مم ماء</span>).</span></span></span> </p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #31849b"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">2- الإدخال :: ثم (<span style="color: red">مم ماء</span>) تصبح (<span style="color: red">مماء-مِمَّاءْ</span>).</span> </span></span></span></p></span></span></span></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #17365d"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"></p></p> <p style="text-align: center"></span></span></p></p> <p style="text-align: center"></span></span></span></span></p><p></span></p><p><span style="color: navy"></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="أم حذيفة, post: 90421, member: 1"] [CENTER][COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=navy][COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]الادغــــــــــــــــــــام[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [IMG]http://dl.dropbox.com/u/63580683/fo13.png[/IMG] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]والثَّانِ إِدْغَامٌ بِسِتَّـةٍ أَتَـتْ فِـي *** (يَرْمَلُـونَ) عِنْدَهُـمْ قَـدْثَبَتَـتْ[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]لَكِنَّهَـا قِسْمَـانِ قِسْـمٌ يُدْغَمَـا *** فِيـهِ بِغُـنَّـةٍ (بِيَنْـمُـو) عُلِـمَـا[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]إِلاَّ إِذَا كَانَـا بِكِلْمَـةٍ فَـلاَ *** تُدْغِـمْ كَدُنْيَـا ثُـمَّ صِـنْـوَانٍ تَــلاَ[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]وَالثَّـانِ إِدْغَـامٌ بِغَيْـرِ غُنَّـهْ *** فِـي الـلاَّمِ وَالـرَّا ثُـمَّ كَرِّرَنَّـه[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]-لغة: [/COLOR]إدخال الشيء.[/FONT][/SIZE][/COLOR][COLOR=navy] [CENTER][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]- في اصطلاح القراء :[/COLOR] إدخال حرف ساكن في حرف متحرك بحيث يصيران حرفا مشددا يرتفع عنه اللسان إرتفاعة واحدة .[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]والثَّانِ إِدْغَامٌ بِسِتَّـةٍ أَتَـتْ [/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]والثان :[/COLOR] أي الحكم الثاني من أحكام النون الساكنة والتنوين (والثان) بحذف الياء للتخفيف [/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]إدغام :[/COLOR]سواء كان بغنة أو بدونها بدليل مايأتي [/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]والباء من قوله :بستة بمعنى في [/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]([COLOR=magenta]يَرْمَلُـونَ[/COLOR]) عِنْدَهُـمْ قَـدْثبتت[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]وهذه الستة أتت :[/COLOR] أي جمعت في حروف يرملون [/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]وقد أشار الناظم بقوله (عندهم) أي عند القراء [/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]قد ثبتت : [/COLOR]أي استفيضت واشتهرت –[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]وأحرف الادغام الستة هى :[COLOR=red]الياء والراء والميم واللام والواو والنون[/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/COLOR] [CENTER] [/CENTER] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=navy]وتُقَرأ: يرمَلون أو يرمُلون.. بمعنى الإسراع فى المشى أو الهرولة كما نقول: رمل بين الصفا والمروة[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]لَكِنَّهَـا قِسْمَـانِ قِسْـمٌ يُدْغَمَـا *** فِيـهِ بِغُـنَّـةٍ بِيَنْـمُـو عُلِـمَـا[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]لكنها :[/COLOR]أي هذه الستة قسمان الأول( قسم يدغما) بألف التثنية أي يجب ادغام النون والتنوين فيهما بغنة .[/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=yellowgreen][COLOR=red]والغنة صوت مركب في جسم النون والتنوين والميم ايضا إذا سكنت لاعمل للسان فيه ومخرجها من الخيشوم وتمد بقدار حركتين[/COLOR].[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow]وذلك الإدغام ([COLOR=red]بينمو[/COLOR]) أي يكون في أحرف كلمة ينمو وهي أربعة[/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow]([COLOR=magenta]الياء والنون والميم و الواو[/COLOR])....فإذا وقع حرف من هذه الأحرف الأربعة بعدالنون الساكنة بشرط أن يكونا من كلمتين.... أوبعد التنوين ولايكونان إلا من كلمتين...وجب الإدغام أي إدغام النون أو التنوين في ذلك الحرف الذي ذكر بعده... ويسمى هذاالإدغام [COLOR=red]إدغاما بغنة[/COLOR].[/FONT][/SIZE][/COLOR][COLOR=navy] [CENTER][SIZE=5][FONT=arial narrow]أمثلة :[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]* الياء : نحو : " بَرْ[COLOR=red]قٌ [/COLOR][COLOR=red]يَ[/COLOR]جْعَلُون ". [/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]* النون : نحو : " مِ[COLOR=red]ن[/COLOR] [COLOR=red]نُ[/COLOR]ور " ، " حِطَّ[COLOR=red]ةٌ[/COLOR] [COLOR=red]نَ[/COLOR]غْفِر ".[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]* الميم : نحو : " مِ[COLOR=red]ن[/COLOR] [COLOR=red]مَ[/COLOR]ال " ، " مَثَ[COLOR=red]لاً[/COLOR] [COLOR=red]مَ[/COLOR]ا " . [/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]* الواو: نحو : " مِ[COLOR=red]ن[/COLOR] [COLOR=red]وَ[/COLOR]ال " ، " غِشَاوَ[COLOR=red]ةٌ[/COLOR] [COLOR=red]وَ[/COLOR]لَهُم[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]"[/FONT][/SIZE][/CENTER][/COLOR][CENTER][COLOR=navy] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]إلاإِذَا كَانَـا بِكِلْمَـةٍ فَـلاَ *** تُدْغِـمْ كَدُنْيَـا ثُـمَّ صِـنْـوَانٍ تَــلاَ[/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]ويجب أن نعلم هنا أن النون الساكنة مع حروف الإدغام لاتدغم إلا اذا كانت متطرفة بحيث يكون المدغم والمدغم فيه من كلمتين أماإذا كانت متوسطة بأن كانا من كلمة فإنها تظهر وقد أشار الناظم إلى ذلك بقوله ([COLOR=magenta][COLOR=#ff0000]إلاإِذَا كَانَـا[/COLOR] [/COLOR]) أي المدغم والمدغم فيه [/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER] [CENTER][COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow]([COLOR=#ff0000]بِكِلْمَـةٍ[/COLOR]) : بكسر الكاف مع سكون اللام[/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER] [/CENTER] [COLOR=navy] [CENTER][SIZE=5][FONT=arial narrow]([COLOR=magenta]فلا[COLOR=#ff0000]تُدْغِـمْ[/COLOR][/COLOR]) : أي يجب عليك الاظهار إذا اجتمعت النون مع الياءأو الواو في كلمة نحو : [COLOR=teal]" الدنيا " و " بنيان " و " قنوان " و " صنوان "[/COLOR] فلا خلاف في إظهارها (وتسمى إظهار مطلق)[/FONT][/SIZE] [COLOR=teal][FONT=arial narrow][SIZE=5]سبب عدم الإدغام فى هذه الكلمات الأربع:[/SIZE][/FONT] [/COLOR] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=#17365d]من المعلوم أن التشديد الذى معناه التضعيف يأتى فى الكلمة الواحدة بغرض زيادة [U]المبنى [/U]للوصول إلى زيادة المعنى... فالتشديد يُقصد منه معنى معين لا يمكن [U]بلوغه[/U] بدونه هذا فى الكلمة الواحدة نحو:[/COLOR][/SIZE][/FONT] [/CENTER] [CENTER][COLOR=#17365d][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta](يمسكون ويمسِّكون) (مصدِّقين، مصدِّقين)[/COLOR] ولذلك يكون التشديد فى اللفظ وفى الخط.[/FONT][/SIZE][/COLOR] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=#17365d][COLOR=black][COLOR=magenta]أما التشديد اللفظى المصاحب للإدغام[/COLOR]...[/COLOR] فلا يكون إلا لفظيًا فقط لأن عارض يقصد منه التسهيل والتخفيف، فعند اجتماع حرفين متماثلين أو متجانسين أو متقاربين فى المخرج، فبدلًا من أن [/COLOR][U][COLOR=#17365d]يقرع[/COLOR][/U][COLOR=#17365d] القارئ مخرج الحرفين، يقرع مخرجًا واحدًا وبارتفاعة واحدة يخرج الحرفان.[/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=#17365d][COLOR=magenta]وأحكام النون الساكنة والتنوين كلها أحكام لغوية[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=navy]بمعنى أن لغة العرب من قبل نزول القرآن..فيها إظهار النون عند الأحرف الحلقية الستة ... وإدغامها فى حروف الإدغام الستة واخفاءها عند حروف الإخفاء.[/COLOR][/SIZE][/FONT] [/CENTER] [CENTER] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=#17365d][COLOR=navy]ولكن الفرق بين اللغة وقراءة القرآن هو[/COLOR][COLOR=magenta]"تطويل زمن الغنة"[/COLOR] [/COLOR][COLOR=navy]فالغنة فى القرآن غنة مطولة لأنها من جمال التلاوة ...[/COLOR][/SIZE][/FONT] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=magenta]وبالتالي امتنع الإدغام خشية من أن[/COLOR][/SIZE][/FONT] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=navy]يتولد عن الإدغام بين النون وحرف من الحروف الستة فى كلمة واحدة.. وما يترتب عليه من التشديد كلمة لها نظير فى اللغة، فيلتبس المعنى بينها وبين ما أصله التضعيف.[/COLOR][/SIZE][/FONT] [/CENTER] [CENTER][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]وبمعنى اخر[/COLOR][COLOR=navy]: خشية أن يقع الالتباس بين التشديد الذى يقصد منه التسهيل والتخفيف فى اللفظ وبين التشديد الذى يقصد منه التضعيف لإرادة معنى معين.[/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=#c00000]مثال([/COLOR][COLOR=#17365d] صنوان) مع الإدغام تصير (صِووَّان) فيؤدى الإدغام إلى النطق بكلمة لها مماثل فى اللغة[/COLOR][/FONT][/SIZE] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=red]ومعنى الصِنوان هما الشبيهان.[/COLOR][/SIZE][/FONT] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]أما الصيوَّان هو مكان الصيانة والحفظ[/COLOR][COLOR=#17365d].[/COLOR][/FONT][/SIZE] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=#17365d]ولذلك أظهرت العرب كل حرفين يؤدى إدغامهما إلى النطق بكلمة لها مرادف فى اللغة.[/COLOR][/SIZE][/FONT] [/CENTER] [CENTER] [COLOR=#17365d][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]إذا العلة :[/COLOR] هو الخوف من اشتباهه بالمضاعف[/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER] [CENTER][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=#17365d][/COLOR][/SIZE][/FONT] [/CENTER] [CENTER][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=#17365d][/COLOR][/SIZE][/FONT] [/CENTER] [CENTER][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=#17365d] [CENTER][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]والثان ادغام بغير غنة....في اللام والرا ثم كررنه[/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]والقسم الثاني من أقسام الإدغام ([COLOR=magenta]ادغام[/COLOR]) للنون الساكنة وللتنوين فيدغمان بغير غنة وذلك في (اللام) نحو ([COLOR=magenta]هدى للمتقين[/COLOR]) ([COLOR=magenta]ولكن لايعلمون[/COLOR]) ولايكونان الا من كلمتين ويسمى إدغام كامل بغير غنة..[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=#ff00ff]سبب التسمية:[/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=#ff00ff]ادغام:[/COLOR] لادغام النون الساكنة والتنوين فى اللام والراء.[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]بغير غنة:[/COLOR] لعدم مصاحبة الغنة له.[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=#ff0000]علة حذف الغنة:[/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]هى المبالغة فى التخفيف لأن مشاركة الغنة لمخرجى اللام والراء فبه ثقل أما فى(الواو/ والياء) فأيسر بسبب ليونة المخرج.[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]-أمثلة:[/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]* الراء : نحو : " مِ[COLOR=magenta]ن [/COLOR][COLOR=magenta]رَ[/COLOR]بِّهِم " ، " ثَمَرَ[COLOR=magenta]ةٍرٍ[/COLOR]زْقا ".[/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]* اللام: نحو : " مِ[COLOR=magenta]ن [/COLOR][COLOR=magenta]لَّ[/COLOR]دُنْه " ، " هُد[COLOR=magenta]ى [/COLOR][COLOR=magenta]لِّ[/COLOR]لْمُتَّقِين ".[/FONT][/SIZE] [FONT=arial narrow][SIZE=5]تنبيه[/SIZE][/FONT] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]استثناء في حكم الادغام بغنة:[/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow]يستثنى من هذه القاعدة موضعين اثنين في القرآن هما ( يس {1} وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ {2} و( ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ ) [/FONT][/SIZE] [COLOR=#000000][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=darkgreen]فالحكم هنا مراعاةً للرواية عند حفص من طريق الشاطبية ويسمى[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=#000000][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=darkslateblue](اظهار رواية).[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=#000000][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][U]واظهار الرواية:[/U][/COLOR][COLOR=#31849b] [COLOR=navy]هو وجوب الإظهار فى موضعى (يس والقرآن)/و(ن والقلم) فى رواية حفص عن عاصم من طريق الشاطبية على الرغم من توافر شرط الإدغام وهو أن النون الساكنة فى آخر الكلمة الأولى وحرف الإدغام فى أول الكلمة الثانية(ولكن وجب الإظهار طبقًا لرواية).[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][COLOR=red][FONT=arial narrow][SIZE=5]وينقسم الإدغام من حيث الكمال والنقصان إلى قسمين هما [/SIZE][/FONT][/COLOR][/COLOR] [COLOR=navy][COLOR=navy][FONT=arial narrow][SIZE=5]( الإدغام التام والإدغام الناقص) [/SIZE][/FONT][/COLOR][/COLOR][COLOR=navy] [/COLOR][/CENTER][COLOR=navy] [CENTER][COLOR=navy][U][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red]1. [/COLOR][COLOR=red]الإدغام الكامل- التام-المحض:[/COLOR][/FONT][/SIZE][/U][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=#4a442a][COLOR=magenta]تعريفه :[/COLOR] [COLOR=black]هو ذهاب ذات الحرف المُدْغم وصفاته معًا[/COLOR] [/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=black](فلا يكون له أثر عليه عند النطق بالمدغم فيه).[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER] [COLOR=navy] [CENTER][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]ثمرته:[/COLOR][COLOR=#4a442a] [COLOR=black]كمال التشديد.[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]علامته فى المصحف:[/COLOR][COLOR=#4a442a] [COLOR=black]رسم التشديد فوق المدغم فيه.[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]حروفه:[/COLOR][COLOR=#4a442a] [COLOR=black]ن-م-ر-ل [/COLOR][/COLOR][COLOR=black](نرمل).[/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=navy]فالغنة التى تكون فى ([COLOR=red]ن،م[/COLOR]) هى غنة المدغم فيه لا المدغم[/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/COLOR] [CENTER][COLOR=navy][U][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=#ff0000].الإدغام الناقص[/COLOR][/FONT][/SIZE][/U] [/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=black][COLOR=magenta]تعريفه :[/COLOR] [COLOR=navy]هو ذهاب ذات الحرف المدغم وبقاء صفته الدالة عليه وهى([COLOR=red]الغنة[/COLOR])[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [/COLOR] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]ثمرته:[/COLOR][COLOR=#4a442a] [COLOR=navy]عدم كمال التشديد.[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][COLOR=navy] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta]علامته فى المصحف:[/COLOR][COLOR=#4a442a] [COLOR=navy]عدم رسم التشديد فوق المدغم فيه.[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=magenta]حروفه[/COLOR][COLOR=black]:([/COLOR][/COLOR][COLOR=black][COLOR=red]و-ي[/COLOR]) [/COLOR][COLOR=navy]فالغنة المصاحبة لهما هى غنة الحرف المدغم ([COLOR=red]النون الساكنة[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=red][U]تنبيه[/U][/COLOR][/SIZE][/FONT] [COLOR=#4a442a][FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=green][COLOR=navy]الإدغام بنوعيه يستلزم التشديد فى اللفظ ...ووضع علامة التشديد فى (الادغام التام) وعدم وضعها فى (الادغام الناقص) علامة ضبط إرشادية ووضعها علماءُ الضبط تسهيلًا على القارئ[/COLOR].[/COLOR][/SIZE][/FONT][/COLOR] [COLOR=#008000][COLOR=red][FONT=arial narrow][SIZE=5]تذكر معى أن الإدغام ينقسم إلى ثلاثــة أقسام:[/SIZE][/FONT][/COLOR][/COLOR] [COLOR=#008000][COLOR=red][FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=magenta][U](1)ادغام بغنة كامل:[/U][/COLOR][/SIZE][/FONT][/COLOR][/COLOR] [COLOR=#008000][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=purple]حروفه :[/COLOR] [COLOR=red](م-ن)[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=#008000][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=purple]مثال :[/COLOR] [COLOR=navy](إن نقول) :: (كتابٍ مبين)[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][COLOR=#008000] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=purple]علامته مع [/COLOR][COLOR=red][COLOR=purple]النون:[/COLOR][COLOR=navy]تعرية النون من السكون وتشديد الحرف بعدها [/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=purple]علامته مع التنوين:[/COLOR] [COLOR=navy]يكون متتابعًا وتشديد الحرف بعده.[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][/COLOR][COLOR=navy][COLOR=#008000] [/COLOR][/COLOR][/CENTER][COLOR=navy][COLOR=#008000] [CENTER][COLOR=red][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=magenta][U](2) ادغام بغنة ناقص:[/U][/COLOR] [/FONT][/SIZE][/COLOR] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=red][COLOR=purple]حروفه :[/COLOR] (و-ي)[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=red][COLOR=purple]مثال :[/COLOR] [/COLOR][COLOR=navy](إن يقولون إلا كذبا ) (من وليٍ ولا واق)[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=purple]علامته مع [/COLOR][COLOR=red][COLOR=purple]النون: [/COLOR][COLOR=blue][COLOR=navy]تعرية النون من السكون ولكن من غير تشديد الحرف بعدها[/COLOR] [/COLOR][/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE] [COLOR=red][COLOR=red][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=purple]علامته مع التنوين:[/COLOR] [COLOR=navy]يكون متتابعًا ولكن من غير تشديد الحرف بعده[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][/COLOR] [COLOR=red][COLOR=red][FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=magenta][U](3) ادغام بغير غنة كامل:[/U][/COLOR][/SIZE][/FONT][/COLOR][/COLOR] [COLOR=red][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=purple]حروفه :[/COLOR] [COLOR=red](ر - ل )[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [COLOR=red][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=purple]مثال :[/COLOR] [COLOR=blue](ولك[COLOR=magenta]ن[/COLOR] [COLOR=magenta]لا[/COLOR] يشعرون) (لرءو[COLOR=magenta]فٌ ر[/COLOR] حيم )[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][COLOR=red] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=purple]علامته مع [/COLOR][COLOR=red][COLOR=purple]النون: [/COLOR][/COLOR][COLOR=navy]تعرية النون من السكون وتشديد الحرف بعدها [/COLOR][/FONT][/SIZE] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=red][COLOR=purple]علامته مع التنوين:[/COLOR][COLOR=blue] [COLOR=navy]يكون متتابعًا وتشديد الحرف بعده[/COLOR][/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER] [/COLOR] [CENTER][/CENTER][/COLOR][CENTER] [COLOR=#000000][COLOR=#ff00ff][U][SIZE=5][FONT=arial narrow]فائدة الإدغام[/FONT][/SIZE][/U][/COLOR][/COLOR] [COLOR=#000000][FONT=arial narrow][COLOR=royalblue][SIZE=5][COLOR=navy]هى اختصار العمل وتخفيف اللفظ، فعند وجود حرفين [/COLOR][COLOR=red]متماثلين[/COLOR] [/SIZE][/COLOR][SIZE=5]أو [COLOR=red]متجانسين[/COLOR] أو [COLOR=red]متقاربين[/COLOR] [/SIZE][SIZE=5][COLOR=navy]يوجد ثقل فى الاعتماد على مخرج الأول ثم العودة إلى ذات المخرج، أو أى مخرج قريب منه، للنطق بالثانى، فاختار العرب الإدغام طلبًا للخفة، لأن النطق به أسهل من الإظهار كما يشهد به الحسُ والمشاهدة.[/COLOR][/SIZE][/FONT][/COLOR] [/CENTER] [CENTER][FONT=Arial Narrow][SIZE=5] [CENTER][FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=#ff00ff]العلاقة بين حروف الإدغام والنون الساكنة[/COLOR][/SIZE][/FONT] [COLOR=navy][SIZE=5][FONT=arial narrow](1) العلاقة بين [COLOR=red]النون والنون[/COLOR] التماثل.[/FONT][/SIZE][/COLOR] [SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=navy](2) العلاقة بين [COLOR=red]النون والأحرف الخمسة[/COLOR] الباقية التقارب النسبي[/COLOR][/FONT][/SIZE] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=#ff00ff]مراحل حدوث الإدغام:[/COLOR][/SIZE][/FONT] [FONT=arial narrow][SIZE=5][COLOR=navy]1- التحويل :: مثل ([COLOR=red]من ماء[/COLOR]) تصبح ([COLOR=red]مم ماء[/COLOR]).[/COLOR][/SIZE][/FONT] [COLOR=#31849b][SIZE=5][FONT=arial narrow][COLOR=navy]2- الإدخال :: ثم ([COLOR=red]مم ماء[/COLOR]) تصبح ([COLOR=red]مماء-مِمَّاءْ[/COLOR]).[/COLOR] [/FONT][/SIZE][/COLOR] [/CENTER] [/SIZE][/FONT][/CENTER] [/COLOR][/COLOR][/SIZE][/FONT][/CENTER] [/COLOR] [/QUOTE]
الإسم
التحقق
اكتب معهد الماهر
رد
الرئيسية
المنتديات
إعلانات المعهد والحلقات
منتدى الدورات الخاصة بالشيخة الفاضلة: أم حذيفة ـ حفظها الله عز وجل ـ
* منتدى دورة الربيع العلمية الثالثة مع فضيلة الشيخة أم حذيفة *حفظها الله
ركن الدورة الجارية في شرح تحفة الأطفال (الخامسة)
ملخصات دروس الدورة الخامسة لشرح تحفة الأطفال