الرئيسية
المنتديات
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
الغرف الصوتية
غرفة ٠٠٠٠
ما الجديد
المشاركات الجديدة
جديد مشاركات الحائط
آخر النشاطات
الأعضاء
الزوار الحاليين
مشاركات الحائط الجديدة
البحث عن مشاركات الملف الشخصي
تسجيل الدخول
تسجيل
ما الجديد
البحث
البحث
بحث بالعناوين فقط
بواسطة:
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
قائمة
تسجيل الدخول
تسجيل
تثبيت التطبيق
تثبيت
الرئيسية
المنتديات
إعلانات المعهد والحلقات
منتدى الدورات الخاصة بالشيخة الفاضلة: أم حذيفة ـ حفظها الله عز وجل ـ
* منتدى دورة الربيع العلمية الثالثة مع فضيلة الشيخة أم حذيفة *حفظها الله
ركن الدورة الجارية في شرح تحفة الأطفال (الخامسة)
ملخصات دروس الدورة الخامسة لشرح تحفة الأطفال
تم تعطيل الجافا سكربت. للحصول على تجربة أفضل، الرجاء تمكين الجافا سكربت في المتصفح الخاص بك قبل المتابعة.
أنت تستخدم أحد المتصفحات القديمة. قد لا يتم عرض هذا الموقع أو المواقع الأخرى بشكل صحيح.
يجب عليك ترقية متصفحك أو استخدام
أحد المتصفحات البديلة
.
الرد على الموضوع
الرسالة
<blockquote data-quote="أم حذيفة" data-source="post: 90505" data-attributes="member: 1"><p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><u><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #ff8c00"><img src="https://dl.dropbox.com/u/63580683/fo23.png" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></span></span></span></u></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><u><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #ff8c00">المتماثلان والمتجانسان والمتقاربان</span></span></span></u></p><p><u><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #ff8c00"> <p style="text-align: center"><img src="https://dl.dropbox.com/u/63580683/fo13.png" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></p></span></span></span></u></p><p style="text-align: center"><u><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #ff8c00"></p></span></span></span></u></p><p style="text-align: center"><u><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #ff8c00"></p><p></span></span></span></u> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: teal">يقول الامام الجمزوري رحمه الله</span></span></span></span><span style="font-family: 'Arial'"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"></span><span style="font-family: 'Arial'"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'Arial'"></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta">إِنْ فِي الصِّفَاتِ وَالمَخَـارِجِ اتَّفَـقْ *** حَرْفَـانِ فَالْمِثْـلاَنِ فِيهِمَـا <span style="color: magenta">أَحَـقْ</span></span></span></span></span></span></span><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: black"><span style="color: magenta">وَإِنْ يَكُـونَـا مَخْـرَجًـا تَقَـارَبَـا *** وَفِـي الصِّفَـاتِ اخْتَلَفَـا يُلَقَّـبَـا</span></span></span></span><span style="color: black"></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="color: black"></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: black"><span style="color: magenta">مُتَقَارِبَـيْـنِ أَوْ يَكُـونَـا اتَّـفَـقَـا *** فِي مَخْـرَجٍ دُونَ الصِّفَـاتِ حُقِّقَـا</span> </span></span></span></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="color: black"></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta">بِالْمُتَجَانِسَـيْـنِ ثُــمَّ إِنْ سَـكَـنْ *** أَوَّلُ كُــلٍّ فَالصَّغِـيـرَ سَمِّـيَـنْ</span></span></span></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="color: black"></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta">أَوْ حُرِّكَ الحَرْفَانِ فِـي كُـلٍّ فَقُـلْ *** كُـلٌّ كَبِيـرٌ وافْهَمَـنْـهُ بِالْمُـثُـلْ</span></span></span></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="color: black"> <p style="text-align: center"></p></span></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="color: black"></p><p></span></span></span></span> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">تتماثل الحروف في المخرج والصفة ،، أو تتجانس في المخرج دون الصفة أو تكون متباعدة في المخرج والصفة ،، او تتقارب في المخرج أو في الصفة دون المخرج .</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">الهدف من دراسة علاقات الحروف هو معرفة طبيعة مسمى العلاقة التي تربط بين حرفين متجاورين سواء كان الحرفين في كلمة واحدة أو كلمتين متجاورتين </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">والحرف إما أن يأتي ساكن أو أن يأتي متحرك ولو كان الحرف متحركا لا ينفك عن ثلاثة أحوال إما مفتوح أو مكسور أو مضموم </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy"></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: darkgreen">فالمتماثلان نحو :</span> <span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: teal">﴿</span></span></span></span><span style="color: black"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="color: teal">رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ <span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴾</span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="color: darkgreen">والمتجانسان نحو ::</span><span style="color: teal"><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿</span> أَثْقَلَت دَّعَوَا </span></span><span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: teal">﴾</span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="color: darkgreen">والمتقابلان نحو :</span> <span style="color: teal"><strong><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿</span></strong>كَذَّبَتْ ثَمُودُ </span></span><strong><span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: teal">﴾</span></span></strong></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="color: darkgreen">والمتباعدان نحو</span></span></span><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="color: darkgreen">:</span><span style="color: black"> <span style="color: teal"><strong><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿ </span></strong>قَدْ سَمِعَ </span></span><strong><span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: teal">﴾</span></span></strong></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><u>وتنقسم هذه الأنواع الأربعة الى ثلاثة أقسام </u></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">1- صغير 2 - كبير 3 - مطلق </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red"><u>أولاً : المتماثلان الصغ</u>ير </span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">يقول الناظم رحمه الله </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'">إِنْ فِي الصِّفَاتِ وَالمَخَـارِجِ اتَّفَـقْ ........حَـرْفَانِ فَالْمِثْـلاَنِ</span><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"> فِـيهِـمَا أَحَـقْ</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: teal"><span style="color: #000099"><span style="color: #000099"><span style="color: teal">إِنْ فِي الصِّفَاتِ وَالمَخَـارِجِ اتَّفَـقْ ....حَـرْفَانِ</span></span></span> :</span><span style="color: navy"> أي إذا اتَّفق حرفان في الصفات وفي المخارج .</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000000"><span style="color: teal">فَالْمِثْـلاَنِ<span style="font-family: 'Simplified Arabic'"> فِـيهِـمَا أَحَـقْ</span>: </span><span style="color: navy">أي يستحقان تسميتهما بالمثلين.</span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p><p><span style="color: navy"></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: navy"></p><p></span> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: teal">تعريف المتماثلان الصغير :</span> <span style="color: navy">الحرفان المتماثلان هما الحرفان اللذان اتفقا في المخرج والصفة، باء وباء، تاء وتاء، ثاء وثاء.</span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">وقد يكون المتماثلين الصغير في كلمتين مثل : <span style="color: blue"><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿</span><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: blue">اذْهَ</span><span style="color: magenta">بْ </span></span></span><span style="color: magenta">بِ</span>كِتَابِي</span><span style="color: blue"> <span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴾</span> النمل 28 <span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿</span><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: blue">فِي</span> </span></span>قُلُوبِهِ<span style="color: magenta">مْ</span><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: blue"><span style="color: magenta">مَ</span>رَضٌ</span> <span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: blue">﴾</span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="color: blue"><span style="font-size: 18px"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'">وقد يكون في كلمة نحو : <span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: blue">﴿</span></span> </span></span>يُدْرِ<span style="color: magenta">كُكُ</span>مُ <span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴾</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: green"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><u><span style="font-size: 18px">وسمي صغير : </span></u></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: green"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">1- لقلة العمل فيه </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">2- لقلة دورانه في القران </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: teal">حكمه :</span><span style="color: navy"> وجوب الادغام .</span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><u>ويمتنع ادغام المتماثلين الصغير في حالات هى</u> : </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial'">1- السكت وذلك في : <span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: #0000ff">﴿ </span></span></span></span></span></span><span style="color: black"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="color: blue">مَالِيَهْ ۜهَلَكَ</span> </span><span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: #0000ff">﴾</span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta">السكت هنا يمنع الادغام ولحفص فيها وجهان :</span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: teal">أ - الادغام في الوصل</span> : فتصبح <span style="color: darkorchid">( ماليهلك )</span> ادغام متماثلين صغير بغير غنة .</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: teal">ب - الاظهار بالسكت :</span> وهو الأرجح لأن هاء ماليه للسكت والأصل فيها الاظهار .</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="color: navy">2- إذا كان الحرف الأول من المثلين حرف مد فإن الإدغام يمتنع هنا لئلا يذهب المد في الإدغام نحو :</span><span style="color: teal"><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿ </span>في يوم <span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴾﴿</span>قالوا وهم </span></span><span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: teal">﴾</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><img src="http://www.t-elm.net/moltaqa/images/smilies/d8.gif" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></span></span><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="color: #4796e3">إ</span><span style="color: #ffcc24">ض</span><span style="color: #343a94">ـ</span><span style="color: #97f334">ـ</span><span style="color: #35b99e">ـ</span><span style="color: #2ba439">ـ</span><span style="color: #7b1d59">ـ</span><span style="color: #88b97f">ـ</span><span style="color: #cc6849">ـ</span><span style="color: #ec4fb2">ـ</span><span style="color: #90b826">ـ</span><span style="color: #4c2d31">ـ</span><span style="color: #d79152">ـ</span><span style="color: #df07e0">ـ</span><span style="color: #0a6e21">ـ</span><span style="color: #050f85">ـ</span><span style="color: #29b1f4">ـ</span><span style="color: #6bc849">ـ</span><span style="color: #1f46bb">ـ</span><span style="color: #19316e">ـ</span><span style="color: #a9d90c">ـ</span><span style="color: #65b670">ـ</span><span style="color: #f86b86">ـ</span><span style="color: #0531d2">ـ</span><span style="color: #d065d4">ـ</span><span style="color: #05ea1f">ـ</span><span style="color: #c4c764">ـ</span><span style="color: #8d5fa9">ـ</span><span style="color: #e37192">ـ</span><span style="color: #c9c36c">ـ</span><span style="color: #54ca39">ـ</span><span style="color: #da4921">ـ</span><span style="color: #84b234">ـ</span><span style="color: #1988ea">ا</span><span style="color: #fd3ac0">ء</span><span style="color: #113732">ة</span></span></span> </span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">لايمتنع الإدغام إذا كان كانت الواو الأولى واو لين نحو:</span> <span style="color: teal"><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿</span> اتَّقَواْ وَّآمَنُواْ <span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴾</span> <span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿ آوَواْ وَّنَصَرُواْ </span></span><span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: #48d1cc"><span style="color: teal">﴾</span> </span></span><span style="color: navy">هنا يجب الادغام .</span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: darkgreen"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><u>المتماثلين الكبير </u></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: darkgreen"></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">أَوْ حُرِّكَ الحَرْفَانِ فِـي كُـلٍّ فَقُـلْ *** كُـلٌّ كَبِيـرٌ وافْهَمَـنْـهُ بِالْمُـثُـلْ</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><span style="color: navy">تعريف المتماثلين الكبير :</span> أن يتحرك الحرفان</span> <span style="color: purple">الأول والثاني</span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: seagreen">سواء كانا في كلمتين نحو : (<strong><span style="color: teal">إِنَّهُ هُوَ)</span></strong> القصص 16</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: seagreen">أو في كلمتين نحو : <span style="color: teal">(<strong>مَنَاسِكَكُمْ</strong> )</span> البقرة 200</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">سمي كبير :</span> لكثرة العمل فيه ،ولأن الحركة أكثر من السكون .</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><u>استثناءات حفص في المتماثلين الكبير</u></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"></span><span style="font-family: 'Arial'"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'Arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'Arial'"></span><span style="font-family: 'Arial'"> <p style="text-align: center"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: black">استثنى حفص كلمة لَا تَأْمَنَّا وأصل هذه الكلمة ( تأمَنُنا) فلثقل توالي ثلاثة أحرف مغنونة متحركة، سكنت النون الأولى فالتقى حرفان متماثلان النون الساكنة والنون المتحركة وأدغمت في النون الأولى الساكنة في النون الثانية وتنطق نون واحدة مشددة .</span></span></span></p><p></span> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: darkorchid"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">وله فيها وجهان في القراءة الأول الإشمام وهو: ضم الشفتين أثناء تسكين تسكين الحرف ويراه المبصر دون الأعمى </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: darkorchid"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: darkorchid"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">والوجه الثاني الروم أو الاختلاس وهى ننطق بالنون الأولى مضمومة ولكن بخفة وسرعه أى يذهب ثلثى الحركة وتبقى الثلث </span></span></span></span><span style="font-family: 'Arial'"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'Arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'Arial'"></span><span style="font-family: 'Arial'"> <p style="text-align: center"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta">والوجه المقدم في الأداء هو الإشمام</span></span></span></p><p></span> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">كلمة <span style="color: teal"><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿</span> نعِمِّا </span><span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: teal">﴾</span> </span>أصل الكلمة <span style="color: teal">( نعْمَ ما )</span> فهنا لجميع القراء يتم إدغام كبير فنسكن الميم الأولى ثم تدغم في الميم الثانية وعند تسكين الميم الأولى يصبح عندنا </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: darkorchid"><span style="color: navy">ساكنان وهما حرف العين وحرف الميم وتحرك العين بالكسر منعا لالتقاء الساكنين حركنا العين بالكسر</span> </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">كلمة <span style="color: teal"><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿</span>مكنِّى <span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴾</span></span> أصلها مكنَنِي سكنت النون الأولى وأدغمت في النون الثانية وتنطق نون واحدة مشددة</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px">و كلمة <span style="color: teal"><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿</span>تأمرونِّي </span><span style="font-family: 'Traditional Arabic'"><span style="color: teal">﴾</span> </span>أصلها تأمرونَنِي سكنت النون الأولى وأدغمت في النون الثانية وتنطق نون واحدة مشددة </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: darkorchid"><span style="color: navy">وكلمة</span> <span style="color: teal"><span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴿</span>تحاجونِّي<span style="font-family: 'Traditional Arabic'">﴾</span></span> <span style="color: navy">أصلها تحاجونَنِي</span> </span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: black"><span style="font-family: 'Arial Narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red"><u>متماثلان مطلق</u></span> </span></span></span></span><span style="font-family: 'Arial'"></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'Arial'"></span></p><p><span style="font-family: 'Arial'"></span><span style="font-family: 'Arial'"> <p style="text-align: center"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy"><span style="color: teal">تعريفه :</span>هو أن يكون الحرف الأول متحرك والثاني ساكن وهو عكس الصغير (لم يذكره الناظم)</span></span></span></p><p></span><span style="font-family: 'Arial'"> <p style="text-align: center"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: teal">سبب التسمية :</span> سمى مطلق لتميزه عن الصغير والكبير ولعدم تقيده بصغير أو كبير .</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: navy"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: navy"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: teal">حكمه :</span> الإظهار لجميع القراء .</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: navy"></span></p><p><span style="color: navy"></span></span></p><p><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: navy"></span> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: black"><span style="color: teal"><span style="color: navy">لا يأتي إلا في كلمة واحدة مثل</span> ( نَنْسخ ) ( شقَقْنا )</span> </span><span style="color: teal">(زَلَلْتُمْ ) (حَاجَجْتُمْ )</span></span></span></p><p></span><span style="font-family: 'Arial'"> <p style="text-align: center"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: Red"><u><span style="font-size: 18px"><p style="text-align: center">الحرفان المتقاربان</p></span></u></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="color: Red"><u><span style="font-size: 18px"></p></p> <p style="text-align: center"></span></u><span style="font-size: 18px"><p style="text-align: center"></p></p> <p style="text-align: center"></span></span><span style="font-size: 18px"><p style="text-align: center">،،يقول الناظم رحمه الله،، </p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: Magenta">وَإِنْ يَكُـونَـا مَخْـرَجًـا تَقَـارَبَـا ............... وَفِـي الصِّفَـاتِ اخْتَلَفَـا يُلَقَّـبَـا</span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: Magenta"></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: Magenta">مُتَقَارِبَـيْـنِ..........................</span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px">قوله : مُتْقاربين بحذف "التاء أوسكونها لضرورة الوزن</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: Blue">تعريف المتقاربين </span>::الحرفان المتقاربان هما حرفان تقاربا في المخرج سواء اتفقا فى الصفات أو اختلفا .</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue"><u>ضابط الحكم على حرفين أنهما متقاربان</u></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue"><u></u></span>اذا كان الحرفان من مخرج عام واحد لكن لم يفصل بينهما فاصل يسمى الحرفان علاقةتقارب</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px">مثل <span style="color: Red">( القاف والكاف ) ( النون واللام ) </span>.</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: Blue">التقارب النسبي: </span>تكون علاقة التقارب النسبى عندما يكون الحرفان من مخرج عام واحد ويفصل بينهما فاصل فاكثر او مخرجين عامين مختلفين سواء فصل بينهما فاصل ام لا مثل حروف أدنى الحلق مع القاف وهما من مخرجين عامين مختلفين يفصل بينهما فاصل أو أكثر مثل حروف الشفتين مع حروف طرف اللسان وهما من نفس الخرج العام .</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue"><u>المتقاربين الصغير:</u></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue"><u></u></span><span style="color: blue">تعريف المتقاربيين الصغير </span>: هو ما كان الاول ساكن والثانى متحرك </p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">سبب التسمية: </span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue"></span>لأن الأول ساكن والثاني متحرك لقلة العمل فيه.</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">حكمه ::</span> <span style="color: Red">الاظهار</span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: DarkRed">ما عدا أربع حالات وهى: </span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px">1- إدغام النون الساكنة والتنوين فى حروف كلمة يرملون ما عدا النون، فإن إدغام النون في الياء وإدغام النون في الراء وإدغام النون في اللام وإدغام النون في الواو كلها ادغامات من باب المتقاربان الصغير أماإدغام النون في النون يكون من باب التماثل مع استثناءبعض المواضع مثل </p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: Magenta">(من راق - و يسن والقران - ن والقلم ).</span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: Magenta"></span>2- إدغام اللام الساكنة في الحروف الشمسية ما عدا اللام فإن إدغام اللام الساكنة في اى حرف من الحروف الشمسية مثل الشمس يكون من باب التقارب أما إدغام اللام في اللام يكون من باب التماثل .</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px">3- إدغام اللام الساكنة في <span style="color: Blue">( قل وبل في الراء )</span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: DarkRed">ويستثنى( بل ران ) لان السكت من موانع الادغام فيكون الحكم الاظهار</span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px">4- إدغام القاف الساكنة في الكاف في موضع واحد <span style="color: DarkOrange">(ألم نخلقكم )</span>والإدغام هنا له حالتان: </p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: DarkGreen">الحالة الاولى : </span>إدغام كامل فتذهب القاف بالكلية وننطق بكاف واحدة مشددة وهذا هو المقدم في الأداء.</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: darkgreen">والحالة الثانية :</span>إدغام ناقص فتبقى صفة الاستعلاء .</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: DarkOrange">ويلحق ايضا حالتان بحالات عدم الإظهار للمتقاربين الصغير هما : </span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: DarkOrange"></span>1- إخفاء النون الساكنة والتنوين في حروف الإخفاء الخمسة عشر باستثناء إخفاء النون عند القاف والكاف والثلاثة عشر حرف الباقية يكون من باب إخفاء المتقاربين الصغير </p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px">ويستثنى القاف والكاف لأنهما بالنسبة للنون متباعدين وليس متقاربين </p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px">2- قلب النون الساكنة عند ملاقاتها لحرف الباء مثل :<span style="color: Blue"> (الأنبياء - من بعد )</span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">المتقاربين الكبير </span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue"></span>تعريفه : هو أن يكون الحرف الاول متحرك والثاني متحرك</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">سبب التسمية:</span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue"></span><span style="color: blue">سمى كبير: </span> لأن الحرف الأول متحرك والثاني متحرك فعندما تنشأ علاقة الإدغام في نحتاج للعمل فنقوم بتسكين الحرف الأول ثم الإدغام لذلك سمى كبيرا لكثرة العمل فيه.</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">حكمه </span>: الاظهارلحفص ومن وافقه من القراء .</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px">ويأتى من كلمة مثل <span style="color: DarkOrange">(خلقكم )</span> ويأتى من كلمتين مثل <span style="color: darkorange">(حيث تؤمرون )</span>.</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: Blue">المتقاربين المطلق </span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: Blue"></span>تعريفه ::هو أن يكون الحرف الأول متحرك والثاني ساكن </p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">سمي مطلق </span>:لتميزه عن الصغير والكبير ولعدم تقيده بشيء</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px">حكمه : الاظهار لجميع القراء / مثل(عليك - يستثنون )ولا يأتي إلا من كلمة واحدة</p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 18px"></p></p> <p style="text-align: center"></span><img src="https://dl.dropbox.com/u/63580683/fo14.gif" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></p><p></span></p><p></p><p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">أَوْ يَكُـونَـا اتَّـفَـقَـا *** فِي مَخْـرَجٍ دُونَ الصِّفَـاتِ حُقِّقَـا </span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">بِالْمُتَجَانِسَـيْـنِ ثُــمَّ إِنْ سَـكَـنْ *** أَوَّلُ كُــلٍّ فَالصَّغِـيـرَ سَمِّـيَـنْ</span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">أَوْ حُرِّكَ الحَرْفَانِ فِـي كُـلٍّ فَقُـلْ *** كُـلٌّ كَبِيـرٌ وافْهَمَـنْـهُ بِالْمُـثُـلْ</span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy">ثالثا : <span style="color: Teal">المتجانسان:</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"><span style="color: teal">المتجانسان هما :</span>الحرفان اللذان اتَّفقا مَخرجًا، واختلفا صفة مثل:</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy">(ت، د) (ذ، ظ) (ث، ذ) (ت، ط) </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"><span style="color: Red">وللمتجانسين ثلاثة أقسام:</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"><span style="color: DarkOrchid">1- المتجانسان الصغير:</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy">وهو ما إذا كان الحرف الأول ساكنًا، والثاني متحركًا، فحينئذ يجب إدغام الأول في الثاني، نحو: <span style="color: Magenta">﴿ أَثْقَلَت دَّعَوَا ﴾ ﴿ هَمَّت طَّائِفَتَانِ ﴾ ﴿ يَلْهَث ذَّلِكَ ﴾ ﴿ قَد تَّبَيَّنَ ﴾﴿ إِذ ظَّلَمْتُمْ ﴾ ﴿ ارْكَب مَّعَنَا ﴾[4] ﴿ إِذ ظَّلَمُوا ﴾.</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"><span style="color: Red">2- المتجانسان الكبير:</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy">وهو ما إذا كان الحرفان الأول والثاني مُتحركين، فحينئذ يَجب إظهار الحرفين المتجانسين، نحو: <span style="color: DarkOrchid">﴿ الصَّالِحَاتِ طُوبَى ﴾، ﴿ الصَّلاَةَ طَرَفَيِ ﴾، ﴿ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا ﴾.</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy">3- المتجانسان المطلق:</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy">وهو ما إذا كان الحرف الأول مُتحركًا، والثاني ساكنًا فحينئذٍ يَجب إظهارُ الحرفين المتجانسين نحو: <span style="color: darkorchid">﴿ مَبْعُوثُونَ ﴾ ﴿ مُبْعَدُونَ ﴾ ﴿ لَمُبْتَلِينَ ﴾.</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"><span style="color: Red">تنبيه</span> </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy">إذا وقعت الطاء الساكنة قبل التاء المتحركة أدغمت الطاء في التاء إدغامًا ناقص بحيث يبقى معه تفخيم الطاء واستعلاؤها لقوة الطاء وضعف التاء ومواضعه في القرآن هي:</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"><span style="color: Teal">أ- قوله - تعالى - ﴿ فَقَالَ أَحَطتُ ﴾ [النمل: 22].</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"><span style="color: Teal">ب- قوله - تعالى -: ﴿ لَئِن بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ ﴾ [المائدة: 28].</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"><span style="color: Teal">ج- قوله - تعالى -: ﴿ وَمِن قَبْلُ مَا فَرَّطتُمْ فِي يُوسُفَ ﴾ [يوسف: 80].</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Navy"><span style="color: Teal">د- قوله - تعالى -: ﴿ أَن تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ ﴾ [الزمر: 56].</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Red">إضاءة :</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: Purple">وعلامة إدغام كل من المتقاربين الصغير ..والمثلين الصغير .. والمتجانسين الصغير في المصحف تَجريد الحرف الأول من السكون وتشديد الثاني.</span></span></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="أم حذيفة, post: 90505, member: 1"] [CENTER] [/CENTER] [CENTER][U][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=#ff8c00][/COLOR][/SIZE][/FONT][/U] [/CENTER] [CENTER][U][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=#ff8c00][IMG]https://dl.dropbox.com/u/63580683/fo23.png[/IMG][/COLOR][/SIZE][/FONT][/U][/CENTER] [CENTER][U][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=#ff8c00][/COLOR][/SIZE][/FONT][/U] [/CENTER] [CENTER][U][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=#ff8c00]المتماثلان والمتجانسان والمتقاربان[/COLOR][/SIZE][/FONT][/U][/CENTER] [U][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=#ff8c00] [CENTER][IMG]https://dl.dropbox.com/u/63580683/fo13.png[/IMG] [/CENTER] [/COLOR][/SIZE][/FONT][/U] [CENTER][SIZE=5][FONT=Arial Narrow][FONT=Arial][COLOR=teal]يقول الامام الجمزوري رحمه الله[/COLOR][/FONT][/FONT][/SIZE][FONT=Arial] [/FONT][FONT=Arial] [/FONT][/CENTER] [FONT=Arial] [CENTER][FONT=Arial][COLOR=black][FONT=Arial][COLOR=black][SIZE=5][COLOR=magenta]إِنْ فِي الصِّفَاتِ وَالمَخَـارِجِ اتَّفَـقْ *** حَرْفَـانِ فَالْمِثْـلاَنِ فِيهِمَـا [COLOR=magenta]أَحَـقْ[/COLOR][/COLOR][/SIZE][/COLOR][/FONT][/COLOR][/FONT][FONT=Arial][COLOR=black] [FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=black][COLOR=magenta]وَإِنْ يَكُـونَـا مَخْـرَجًـا تَقَـارَبَـا *** وَفِـي الصِّفَـاتِ اخْتَلَفَـا يُلَقَّـبَـا[/COLOR][/COLOR][/SIZE][/FONT][COLOR=black] [FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=black][COLOR=magenta]مُتَقَارِبَـيْـنِ أَوْ يَكُـونَـا اتَّـفَـقَـا *** فِي مَخْـرَجٍ دُونَ الصِّفَـاتِ حُقِّقَـا[/COLOR] [/COLOR][/SIZE][/FONT] [FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=magenta]بِالْمُتَجَانِسَـيْـنِ ثُــمَّ إِنْ سَـكَـنْ *** أَوَّلُ كُــلٍّ فَالصَّغِـيـرَ سَمِّـيَـنْ[/COLOR][/SIZE][/FONT] [FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=magenta]أَوْ حُرِّكَ الحَرْفَانِ فِـي كُـلٍّ فَقُـلْ *** كُـلٌّ كَبِيـرٌ وافْهَمَـنْـهُ بِالْمُـثُـلْ[/COLOR][/SIZE][/FONT][/COLOR][/COLOR][/FONT][/CENTER] [FONT=Arial][COLOR=black][COLOR=black] [CENTER] [/CENTER] [/COLOR][/COLOR][/FONT][/FONT] [CENTER] [/CENTER] [CENTER][COLOR=navy][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]تتماثل الحروف في المخرج والصفة ،، أو تتجانس في المخرج دون الصفة أو تكون متباعدة في المخرج والصفة ،، او تتقارب في المخرج أو في الصفة دون المخرج .[/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR][COLOR=navy][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]الهدف من دراسة علاقات الحروف هو معرفة طبيعة مسمى العلاقة التي تربط بين حرفين متجاورين سواء كان الحرفين في كلمة واحدة أو كلمتين متجاورتين [/SIZE][/FONT] [/COLOR][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=navy]والحرف إما أن يأتي ساكن أو أن يأتي متحرك ولو كان الحرف متحركا لا ينفك عن ثلاثة أحوال إما مفتوح أو مكسور أو مضموم [/COLOR][/SIZE][/FONT] [/CENTER] [CENTER][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=black][FONT=Arial][COLOR=darkgreen]فالمتماثلان نحو :[/COLOR] [FONT=Traditional Arabic][COLOR=teal]﴿[/COLOR][/FONT][/FONT][/COLOR][COLOR=black][FONT=Simplified Arabic][COLOR=teal]رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ [FONT=Traditional Arabic]﴾[/FONT][/COLOR][/FONT][/COLOR][/SIZE][/FONT] [SIZE=5][FONT=Arial Narrow][COLOR=darkgreen]والمتجانسان نحو ::[/COLOR][COLOR=teal][FONT=Traditional Arabic]﴿[/FONT] أَثْقَلَت دَّعَوَا [/COLOR][/FONT][FONT=Traditional Arabic][COLOR=teal]﴾[/COLOR][/FONT][/SIZE] [COLOR=black][FONT=Arial][SIZE=5][FONT=Arial Narrow][COLOR=darkgreen]والمتقابلان نحو :[/COLOR] [COLOR=teal][B][FONT=Traditional Arabic]﴿[/FONT][/B]كَذَّبَتْ ثَمُودُ [/COLOR][/FONT][B][FONT=Traditional Arabic][COLOR=teal]﴾[/COLOR][/FONT][/B][/SIZE][/FONT][/COLOR] [SIZE=5][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][COLOR=darkgreen]والمتباعدان نحو[/COLOR][/FONT][/FONT][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][COLOR=darkgreen]:[/COLOR][COLOR=black] [COLOR=teal][B][FONT=Traditional Arabic]﴿ [/FONT][/B]قَدْ سَمِعَ [/COLOR][/COLOR][B][FONT=Traditional Arabic][COLOR=teal]﴾[/COLOR][/FONT][/B][/FONT][/FONT][/SIZE] [COLOR=purple][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][U]وتنقسم هذه الأنواع الأربعة الى ثلاثة أقسام [/U][/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR] [COLOR=navy][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]1- صغير 2 - كبير 3 - مطلق [/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR] [COLOR=black][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=red][U]أولاً : المتماثلان الصغ[/U]ير [/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT][/COLOR] [COLOR=purple][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]يقول الناظم رحمه الله [/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Arial Narrow][SIZE=5][FONT=Simplified Arabic]إِنْ فِي الصِّفَاتِ وَالمَخَـارِجِ اتَّفَـقْ ........حَـرْفَانِ فَالْمِثْـلاَنِ[/FONT][FONT=Simplified Arabic] فِـيهِـمَا أَحَـقْ[/FONT][/SIZE][/FONT][/COLOR][/CENTER] [CENTER][COLOR=navy][FONT=Simplified Arabic][SIZE=5][COLOR=teal][COLOR=#000099][COLOR=#000099][COLOR=teal]إِنْ فِي الصِّفَاتِ وَالمَخَـارِجِ اتَّفَـقْ ....حَـرْفَانِ[/COLOR][/COLOR][/COLOR] :[/COLOR][COLOR=navy] أي إذا اتَّفق حرفان في الصفات وفي المخارج .[/COLOR][/SIZE][/FONT][/COLOR] [COLOR=navy][FONT=Simplified Arabic][SIZE=5][COLOR=#000000][COLOR=teal]فَالْمِثْـلاَنِ[FONT=Simplified Arabic] فِـيهِـمَا أَحَـقْ[/FONT]: [/COLOR][COLOR=navy]أي يستحقان تسميتهما بالمثلين.[/COLOR][/COLOR][/SIZE][/FONT] [/COLOR][/CENTER] [COLOR=navy] [CENTER] [/CENTER] [/COLOR] [CENTER] [COLOR=black][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=teal]تعريف المتماثلان الصغير :[/COLOR] [COLOR=navy]الحرفان المتماثلان هما الحرفان اللذان اتفقا في المخرج والصفة، باء وباء، تاء وتاء، ثاء وثاء.[/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT][/COLOR] [FONT=Arial Narrow][SIZE=5]وقد يكون المتماثلين الصغير في كلمتين مثل : [COLOR=blue][FONT=Traditional Arabic]﴿[/FONT][COLOR=black][FONT=Arial][COLOR=blue]اذْهَ[/COLOR][COLOR=magenta]بْ [/COLOR][/FONT][/COLOR][COLOR=magenta]بِ[/COLOR]كِتَابِي[/COLOR][COLOR=blue] [FONT=Traditional Arabic]﴾[/FONT] النمل 28 [FONT=Traditional Arabic]﴿[/FONT][COLOR=black][FONT=Arial][COLOR=blue]فِي[/COLOR] [/FONT][/COLOR]قُلُوبِهِ[COLOR=magenta]مْ[/COLOR][COLOR=black][FONT=Arial][COLOR=blue][COLOR=magenta]مَ[/COLOR]رَضٌ[/COLOR] [FONT=Traditional Arabic][COLOR=blue]﴾[/COLOR][/FONT][/FONT][/COLOR][/COLOR][/SIZE][/FONT] [FONT=Arial Narrow][COLOR=blue][SIZE=5][COLOR=black][FONT=Arial]وقد يكون في كلمة نحو : [FONT=Traditional Arabic][COLOR=blue]﴿[/COLOR][/FONT] [/FONT][/COLOR]يُدْرِ[COLOR=magenta]كُكُ[/COLOR]مُ [FONT=Traditional Arabic]﴾[/FONT][/SIZE][/COLOR][/FONT] [COLOR=green][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][U][SIZE=5]وسمي صغير : [/SIZE][/U][/FONT][/FONT] [/COLOR] [COLOR=navy][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]1- لقلة العمل فيه [/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]2- لقلة دورانه في القران [/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR] [COLOR=black][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=teal]حكمه :[/COLOR][COLOR=navy] وجوب الادغام .[/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT][/COLOR] [COLOR=purple][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][U]ويمتنع ادغام المتماثلين الصغير في حالات هى[/U] : [/SIZE][/FONT][/FONT][/COLOR] [SIZE=5][FONT=Arial Narrow][COLOR=black][FONT=Arial]1- السكت وذلك في : [FONT=Arial Narrow][FONT=Traditional Arabic][COLOR=#0000ff]﴿ [/COLOR][/FONT][/FONT][/FONT][/COLOR][/FONT][COLOR=black][FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][COLOR=blue]مَالِيَهْ ۜهَلَكَ[/COLOR] [/FONT][FONT=Traditional Arabic][COLOR=#0000ff]﴾[/COLOR][/FONT][/FONT][/COLOR][/SIZE] [COLOR=black][FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=magenta]السكت هنا يمنع الادغام ولحفص فيها وجهان :[/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT][/COLOR] [COLOR=navy][FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=teal]أ - الادغام في الوصل[/COLOR] : فتصبح [COLOR=darkorchid]( ماليهلك )[/COLOR] ادغام متماثلين صغير بغير غنة .[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=teal]ب - الاظهار بالسكت :[/COLOR] وهو الأرجح لأن هاء ماليه للسكت والأصل فيها الاظهار .[/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR][FONT=Tahoma][SIZE=5][FONT=Arial Narrow][COLOR=navy]2- إذا كان الحرف الأول من المثلين حرف مد فإن الإدغام يمتنع هنا لئلا يذهب المد في الإدغام نحو :[/COLOR][COLOR=teal][FONT=Traditional Arabic]﴿ [/FONT]في يوم [FONT=Traditional Arabic]﴾﴿[/FONT]قالوا وهم [/COLOR][/FONT][FONT=Traditional Arabic][COLOR=teal]﴾[/COLOR][/FONT][/SIZE][/FONT] [SIZE=5][COLOR=black][FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][IMG]http://www.t-elm.net/moltaqa/images/smilies/d8.gif[/IMG][/FONT][/FONT][FONT=Tahoma][COLOR=#4796e3]إ[/COLOR][COLOR=#ffcc24]ض[/COLOR][COLOR=#343a94]ـ[/COLOR][COLOR=#97f334]ـ[/COLOR][COLOR=#35b99e]ـ[/COLOR][COLOR=#2ba439]ـ[/COLOR][COLOR=#7b1d59]ـ[/COLOR][COLOR=#88b97f]ـ[/COLOR][COLOR=#cc6849]ـ[/COLOR][COLOR=#ec4fb2]ـ[/COLOR][COLOR=#90b826]ـ[/COLOR][COLOR=#4c2d31]ـ[/COLOR][COLOR=#d79152]ـ[/COLOR][COLOR=#df07e0]ـ[/COLOR][COLOR=#0a6e21]ـ[/COLOR][COLOR=#050f85]ـ[/COLOR][COLOR=#29b1f4]ـ[/COLOR][COLOR=#6bc849]ـ[/COLOR][COLOR=#1f46bb]ـ[/COLOR][COLOR=#19316e]ـ[/COLOR][COLOR=#a9d90c]ـ[/COLOR][COLOR=#65b670]ـ[/COLOR][COLOR=#f86b86]ـ[/COLOR][COLOR=#0531d2]ـ[/COLOR][COLOR=#d065d4]ـ[/COLOR][COLOR=#05ea1f]ـ[/COLOR][COLOR=#c4c764]ـ[/COLOR][COLOR=#8d5fa9]ـ[/COLOR][COLOR=#e37192]ـ[/COLOR][COLOR=#c9c36c]ـ[/COLOR][COLOR=#54ca39]ـ[/COLOR][COLOR=#da4921]ـ[/COLOR][COLOR=#84b234]ـ[/COLOR][COLOR=#1988ea]ا[/COLOR][COLOR=#fd3ac0]ء[/COLOR][COLOR=#113732]ة[/COLOR][/FONT][/COLOR] [/SIZE] [COLOR=black][FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=navy]لايمتنع الإدغام إذا كان كانت الواو الأولى واو لين نحو:[/COLOR] [COLOR=teal][FONT=Traditional Arabic]﴿[/FONT] اتَّقَواْ وَّآمَنُواْ [FONT=Traditional Arabic]﴾[/FONT] [FONT=Traditional Arabic]﴿ آوَواْ وَّنَصَرُواْ [/FONT][/COLOR][FONT=Traditional Arabic][COLOR=#48d1cc][COLOR=teal]﴾[/COLOR] [/COLOR][/FONT][COLOR=navy]هنا يجب الادغام .[/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT][/COLOR] [COLOR=darkgreen][FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][U]المتماثلين الكبير [/U][/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR] [COLOR=purple][FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]أَوْ حُرِّكَ الحَرْفَانِ فِـي كُـلٍّ فَقُـلْ *** كُـلٌّ كَبِيـرٌ وافْهَمَـنْـهُ بِالْمُـثُـلْ[/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR] [COLOR=black][FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=purple][COLOR=navy]تعريف المتماثلين الكبير :[/COLOR] أن يتحرك الحرفان[/COLOR] [COLOR=purple]الأول والثاني[/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT][/COLOR] [FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=seagreen]سواء كانا في كلمتين نحو : ([B][COLOR=teal]إِنَّهُ هُوَ)[/COLOR][/B] القصص 16[/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=seagreen]أو في كلمتين نحو : [COLOR=teal]([B]مَنَاسِكَكُمْ[/B] )[/COLOR] البقرة 200[/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT] [COLOR=black][FONT=Tahoma][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=red]سمي كبير :[/COLOR] لكثرة العمل فيه ،ولأن الحركة أكثر من السكون .[/SIZE][/FONT][/FONT][/COLOR] [COLOR=purple][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][U]استثناءات حفص في المتماثلين الكبير[/U][/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR][FONT=Arial] [/FONT][/CENTER] [FONT=Arial] [/FONT][FONT=Arial] [CENTER] [/CENTER] [CENTER][FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=black]استثنى حفص كلمة لَا تَأْمَنَّا وأصل هذه الكلمة ( تأمَنُنا) فلثقل توالي ثلاثة أحرف مغنونة متحركة، سكنت النون الأولى فالتقى حرفان متماثلان النون الساكنة والنون المتحركة وأدغمت في النون الأولى الساكنة في النون الثانية وتنطق نون واحدة مشددة .[/COLOR][/SIZE][/FONT][/CENTER] [/FONT] [CENTER] [/CENTER] [CENTER][COLOR=darkorchid][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]وله فيها وجهان في القراءة الأول الإشمام وهو: ضم الشفتين أثناء تسكين تسكين الحرف ويراه المبصر دون الأعمى [/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]والوجه الثاني الروم أو الاختلاس وهى ننطق بالنون الأولى مضمومة ولكن بخفة وسرعه أى يذهب ثلثى الحركة وتبقى الثلث [/SIZE][/FONT][/FONT][/COLOR][FONT=Arial] [/FONT][/CENTER] [FONT=Arial] [/FONT][FONT=Arial] [CENTER] [/CENTER] [CENTER][FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=magenta]والوجه المقدم في الأداء هو الإشمام[/COLOR][/SIZE][/FONT][/CENTER] [/FONT] [CENTER] [COLOR=navy][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]كلمة [COLOR=teal][FONT=Traditional Arabic]﴿[/FONT] نعِمِّا [/COLOR][FONT=Traditional Arabic][COLOR=teal]﴾[/COLOR] [/FONT]أصل الكلمة [COLOR=teal]( نعْمَ ما )[/COLOR] فهنا لجميع القراء يتم إدغام كبير فنسكن الميم الأولى ثم تدغم في الميم الثانية وعند تسكين الميم الأولى يصبح عندنا [/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR] [FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=darkorchid][COLOR=navy]ساكنان وهما حرف العين وحرف الميم وتحرك العين بالكسر منعا لالتقاء الساكنين حركنا العين بالكسر[/COLOR] [/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT] [COLOR=navy][FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]كلمة [COLOR=teal][FONT=Traditional Arabic]﴿[/FONT]مكنِّى [FONT=Traditional Arabic]﴾[/FONT][/COLOR] أصلها مكنَنِي سكنت النون الأولى وأدغمت في النون الثانية وتنطق نون واحدة مشددة[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5]و كلمة [COLOR=teal][FONT=Traditional Arabic]﴿[/FONT]تأمرونِّي [/COLOR][FONT=Traditional Arabic][COLOR=teal]﴾[/COLOR] [/FONT]أصلها تأمرونَنِي سكنت النون الأولى وأدغمت في النون الثانية وتنطق نون واحدة مشددة [/SIZE][/FONT][/FONT] [/COLOR] [FONT=Arial][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=darkorchid][COLOR=navy]وكلمة[/COLOR] [COLOR=teal][FONT=Traditional Arabic]﴿[/FONT]تحاجونِّي[FONT=Traditional Arabic]﴾[/FONT][/COLOR] [COLOR=navy]أصلها تحاجونَنِي[/COLOR] [/COLOR][/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Arial][COLOR=black][FONT=Arial Narrow][SIZE=5][COLOR=red][U]متماثلان مطلق[/U][/COLOR] [/SIZE][/FONT][/COLOR][/FONT][FONT=Arial] [/FONT][/CENTER] [FONT=Arial] [/FONT][FONT=Arial] [CENTER] [/CENTER] [CENTER][FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=navy][COLOR=teal]تعريفه :[/COLOR]هو أن يكون الحرف الأول متحرك والثاني ساكن وهو عكس الصغير (لم يذكره الناظم)[/COLOR][/SIZE][/FONT][/CENTER] [/FONT][FONT=Arial] [CENTER] [COLOR=navy][FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=teal]سبب التسمية :[/COLOR] سمى مطلق لتميزه عن الصغير والكبير ولعدم تقيده بصغير أو كبير .[/SIZE][/FONT] [FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=teal]حكمه :[/COLOR] الإظهار لجميع القراء .[/SIZE][/FONT] [/COLOR][/CENTER] [COLOR=navy] [/COLOR] [CENTER][FONT=Arial][SIZE=5][COLOR=black][COLOR=teal][COLOR=navy]لا يأتي إلا في كلمة واحدة مثل[/COLOR] ( نَنْسخ ) ( شقَقْنا )[/COLOR] [/COLOR][COLOR=teal](زَلَلْتُمْ ) (حَاجَجْتُمْ )[/COLOR][/SIZE][/FONT][/CENTER] [/FONT][FONT=Arial] [CENTER] [COLOR="Red"][U][SIZE="5"][CENTER]الحرفان المتقاربان [/CENTER][/SIZE][/U][SIZE="5"][CENTER][/center][/size][/COLOR][SIZE="5"][CENTER]،،يقول الناظم رحمه الله،، [COLOR="Magenta"]وَإِنْ يَكُـونَـا مَخْـرَجًـا تَقَـارَبَـا ............... وَفِـي الصِّفَـاتِ اخْتَلَفَـا يُلَقَّـبَـا مُتَقَارِبَـيْـنِ..........................[/COLOR] قوله : مُتْقاربين بحذف "التاء أوسكونها لضرورة الوزن [COLOR="Blue"]تعريف المتقاربين [/COLOR]::الحرفان المتقاربان هما حرفان تقاربا في المخرج سواء اتفقا فى الصفات أو اختلفا . [COLOR="blue"][U]ضابط الحكم على حرفين أنهما متقاربان [/U][/COLOR]اذا كان الحرفان من مخرج عام واحد لكن لم يفصل بينهما فاصل يسمى الحرفان علاقةتقارب مثل [COLOR="Red"]( القاف والكاف ) ( النون واللام ) [/COLOR]. [COLOR="Blue"]التقارب النسبي: [/COLOR]تكون علاقة التقارب النسبى عندما يكون الحرفان من مخرج عام واحد ويفصل بينهما فاصل فاكثر او مخرجين عامين مختلفين سواء فصل بينهما فاصل ام لا مثل حروف أدنى الحلق مع القاف وهما من مخرجين عامين مختلفين يفصل بينهما فاصل أو أكثر مثل حروف الشفتين مع حروف طرف اللسان وهما من نفس الخرج العام . [COLOR="blue"][U]المتقاربين الصغير: [/U][/COLOR][COLOR="blue"]تعريف المتقاربيين الصغير [/COLOR]: هو ما كان الاول ساكن والثانى متحرك [COLOR="blue"]سبب التسمية: [/COLOR]لأن الأول ساكن والثاني متحرك لقلة العمل فيه. [COLOR="blue"]حكمه ::[/COLOR] [COLOR="Red"]الاظهار[/COLOR] [COLOR="DarkRed"]ما عدا أربع حالات وهى: [/COLOR] 1- إدغام النون الساكنة والتنوين فى حروف كلمة يرملون ما عدا النون، فإن إدغام النون في الياء وإدغام النون في الراء وإدغام النون في اللام وإدغام النون في الواو كلها ادغامات من باب المتقاربان الصغير أماإدغام النون في النون يكون من باب التماثل مع استثناءبعض المواضع مثل [COLOR="Magenta"](من راق - و يسن والقران - ن والقلم ). [/COLOR]2- إدغام اللام الساكنة في الحروف الشمسية ما عدا اللام فإن إدغام اللام الساكنة في اى حرف من الحروف الشمسية مثل الشمس يكون من باب التقارب أما إدغام اللام في اللام يكون من باب التماثل . 3- إدغام اللام الساكنة في [COLOR="Blue"]( قل وبل في الراء )[/COLOR] [COLOR="DarkRed"]ويستثنى( بل ران ) لان السكت من موانع الادغام فيكون الحكم الاظهار[/COLOR] 4- إدغام القاف الساكنة في الكاف في موضع واحد [COLOR="DarkOrange"](ألم نخلقكم )[/COLOR]والإدغام هنا له حالتان: [COLOR="DarkGreen"]الحالة الاولى : [/COLOR]إدغام كامل فتذهب القاف بالكلية وننطق بكاف واحدة مشددة وهذا هو المقدم في الأداء. [COLOR="darkgreen"]والحالة الثانية :[/COLOR]إدغام ناقص فتبقى صفة الاستعلاء . [COLOR="DarkOrange"]ويلحق ايضا حالتان بحالات عدم الإظهار للمتقاربين الصغير هما : [/COLOR]1- إخفاء النون الساكنة والتنوين في حروف الإخفاء الخمسة عشر باستثناء إخفاء النون عند القاف والكاف والثلاثة عشر حرف الباقية يكون من باب إخفاء المتقاربين الصغير ويستثنى القاف والكاف لأنهما بالنسبة للنون متباعدين وليس متقاربين 2- قلب النون الساكنة عند ملاقاتها لحرف الباء مثل :[COLOR="Blue"] (الأنبياء - من بعد )[/COLOR] [COLOR="blue"]المتقاربين الكبير [/COLOR]تعريفه : هو أن يكون الحرف الاول متحرك والثاني متحرك [COLOR="blue"]سبب التسمية: [/COLOR][COLOR="blue"]سمى كبير: [/COLOR] لأن الحرف الأول متحرك والثاني متحرك فعندما تنشأ علاقة الإدغام في نحتاج للعمل فنقوم بتسكين الحرف الأول ثم الإدغام لذلك سمى كبيرا لكثرة العمل فيه. [COLOR="blue"]حكمه [/COLOR]: الاظهارلحفص ومن وافقه من القراء . ويأتى من كلمة مثل [COLOR="DarkOrange"](خلقكم )[/COLOR] ويأتى من كلمتين مثل [COLOR="darkorange"](حيث تؤمرون )[/COLOR]. [COLOR="Blue"]المتقاربين المطلق [/COLOR]تعريفه ::هو أن يكون الحرف الأول متحرك والثاني ساكن [COLOR="blue"]سمي مطلق [/COLOR]:لتميزه عن الصغير والكبير ولعدم تقيده بشيء حكمه : الاظهار لجميع القراء / مثل(عليك - يستثنون )ولا يأتي إلا من كلمة واحدة [/CENTER][/SIZE] [IMG]https://dl.dropbox.com/u/63580683/fo14.gif[/IMG][/CENTER] [/FONT] [CENTER][SIZE="5"][FONT="Comic Sans MS"]أَوْ يَكُـونَـا اتَّـفَـقَـا *** فِي مَخْـرَجٍ دُونَ الصِّفَـاتِ حُقِّقَـا بِالْمُتَجَانِسَـيْـنِ ثُــمَّ إِنْ سَـكَـنْ *** أَوَّلُ كُــلٍّ فَالصَّغِـيـرَ سَمِّـيَـنْ أَوْ حُرِّكَ الحَرْفَانِ فِـي كُـلٍّ فَقُـلْ *** كُـلٌّ كَبِيـرٌ وافْهَمَـنْـهُ بِالْمُـثُـلْ [COLOR="Navy"]ثالثا : [COLOR="Teal"]المتجانسان:[/COLOR] [COLOR="teal"]المتجانسان هما :[/COLOR]الحرفان اللذان اتَّفقا مَخرجًا، واختلفا صفة مثل: (ت، د) (ذ، ظ) (ث، ذ) (ت، ط) [COLOR="Red"]وللمتجانسين ثلاثة أقسام:[/COLOR] [COLOR="DarkOrchid"]1- المتجانسان الصغير:[/COLOR] وهو ما إذا كان الحرف الأول ساكنًا، والثاني متحركًا، فحينئذ يجب إدغام الأول في الثاني، نحو: [COLOR="Magenta"]﴿ أَثْقَلَت دَّعَوَا ﴾ ﴿ هَمَّت طَّائِفَتَانِ ﴾ ﴿ يَلْهَث ذَّلِكَ ﴾ ﴿ قَد تَّبَيَّنَ ﴾﴿ إِذ ظَّلَمْتُمْ ﴾ ﴿ ارْكَب مَّعَنَا ﴾[4] ﴿ إِذ ظَّلَمُوا ﴾.[/COLOR] [COLOR="Red"]2- المتجانسان الكبير:[/COLOR] وهو ما إذا كان الحرفان الأول والثاني مُتحركين، فحينئذ يَجب إظهار الحرفين المتجانسين، نحو: [COLOR="DarkOrchid"]﴿ الصَّالِحَاتِ طُوبَى ﴾، ﴿ الصَّلاَةَ طَرَفَيِ ﴾، ﴿ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا ﴾.[/COLOR] 3- المتجانسان المطلق: وهو ما إذا كان الحرف الأول مُتحركًا، والثاني ساكنًا فحينئذٍ يَجب إظهارُ الحرفين المتجانسين نحو: [COLOR="darkorchid"]﴿ مَبْعُوثُونَ ﴾ ﴿ مُبْعَدُونَ ﴾ ﴿ لَمُبْتَلِينَ ﴾.[/COLOR] [COLOR="Red"]تنبيه[/COLOR] إذا وقعت الطاء الساكنة قبل التاء المتحركة أدغمت الطاء في التاء إدغامًا ناقص بحيث يبقى معه تفخيم الطاء واستعلاؤها لقوة الطاء وضعف التاء ومواضعه في القرآن هي: [COLOR="Teal"]أ- قوله - تعالى - ﴿ فَقَالَ أَحَطتُ ﴾ [النمل: 22]. ب- قوله - تعالى -: ﴿ لَئِن بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ ﴾ [المائدة: 28]. ج- قوله - تعالى -: ﴿ وَمِن قَبْلُ مَا فَرَّطتُمْ فِي يُوسُفَ ﴾ [يوسف: 80]. د- قوله - تعالى -: ﴿ أَن تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ ﴾ [الزمر: 56].[/COLOR][/COLOR] [COLOR="Red"]إضاءة :[/COLOR] [COLOR="Purple"]وعلامة إدغام كل من المتقاربين الصغير ..والمثلين الصغير .. والمتجانسين الصغير في المصحف تَجريد الحرف الأول من السكون وتشديد الثاني.[/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/QUOTE]
الإسم
التحقق
اكتب معهد الماهر
رد
الرئيسية
المنتديات
إعلانات المعهد والحلقات
منتدى الدورات الخاصة بالشيخة الفاضلة: أم حذيفة ـ حفظها الله عز وجل ـ
* منتدى دورة الربيع العلمية الثالثة مع فضيلة الشيخة أم حذيفة *حفظها الله
ركن الدورة الجارية في شرح تحفة الأطفال (الخامسة)
ملخصات دروس الدورة الخامسة لشرح تحفة الأطفال