الرئيسية
المنتديات
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
الغرف الصوتية
غرفة ٠٠٠٠
ما الجديد
المشاركات الجديدة
جديد مشاركات الحائط
آخر النشاطات
الأعضاء
الزوار الحاليين
مشاركات الحائط الجديدة
البحث عن مشاركات الملف الشخصي
تسجيل الدخول
تسجيل
ما الجديد
البحث
البحث
بحث بالعناوين فقط
بواسطة:
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
قائمة
تسجيل الدخول
تسجيل
تثبيت التطبيق
تثبيت
الرئيسية
المنتديات
إعلانات المعهد والحلقات
منتدى الدورات الخاصة بالشيخة الفاضلة: أم حذيفة ـ حفظها الله عز وجل ـ
* منتدى دورة الربيع العلمية الثالثة مع فضيلة الشيخة أم حذيفة *حفظها الله
ركن الدورة الجارية في شرح تحفة الأطفال (الخامسة)
ملخصات دروس الدورة الخامسة لشرح تحفة الأطفال
تم تعطيل الجافا سكربت. للحصول على تجربة أفضل، الرجاء تمكين الجافا سكربت في المتصفح الخاص بك قبل المتابعة.
أنت تستخدم أحد المتصفحات القديمة. قد لا يتم عرض هذا الموقع أو المواقع الأخرى بشكل صحيح.
يجب عليك ترقية متصفحك أو استخدام
أحد المتصفحات البديلة
.
الرد على الموضوع
الرسالة
<blockquote data-quote="أم حذيفة" data-source="post: 90536" data-attributes="member: 1"><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: darkorchid"><img src="http://dl.dropbox.com/u/63580683/fo23.png" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: darkorchid">أقسام المد</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"><img src="http://dl.dropbox.com/u/63580683/fo13.png" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></span></span></p><p><span style="color: black"> <p style="text-align: center"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple">وَالْمَـدُّ أَصْلِـيٌّ وَ فَرْعِـيٌّ لَــهُ *** وَسَــمِّ أَوَّلاً طَبِيعِـيًّـا وَهُـــو</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple">مَـا لاَ تَوَقُّـفٌ لَـهُ عَلَـى سَبَـبْ *** وَلا بِدُونِـهِ الحُـرُوفُ تُجْتَـلَـبْ</span> </span></span><span style="color: purple"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: purple"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px">بلْ أَيُّ حَرْفٍ غَيْرُ هَمْزٍ أَوْ سُكُـونْ *** جَـا بَعْـدَ مَـدٍّ فَالطَّبِيعِـيَّ يَكُـونْ</span></span></span><span style="color: purple"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: purple"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><u><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">الشرح </span></span></span></u></p><p></span> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal">وَالْمَـدُّ أَصْلِـيٌّ وَ فَرْعِـيٌّ لَــهُ *** وَسَــمِّ أَوَّلاً طَبِيعِـيًّـا وَهُـــو</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><u><span style="color: deepskyblue">يقول الشيخ رحمه الله أن المد ينقسم الى قسمين هما: </span></u></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><u><span style="color: deepskyblue"></span></u></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000000"> وَالْمَدُّ أَصْلِيٌّ وَفَرْعِيٌّ لَهُ :أي ينقسم المد إلى قسمين الأول منهما أصلي والآخَر فرعي.</span></span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000000"></span></span></span></span></span><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000000">وَفَرْعِيٌّ لَهُ : أي: للأصلي؛ فالضمير فيه يعودُ على القسم الأول من قسمي المد.</span></span></span></span></span></p><p><span style="color: black"><span style="color: indigo"> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"> <span style="color: teal">وَسَمِّ أَوَّلاً طَبِيعِيًّا وَهُو :</span> وسمِّ القسم الأول من أقسام المد وهو <span style="color: #000099">(المد الأصلي"</span> بـ<span style="color: #000099">"المد الطبيعي"</span>)</span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #000099"><span style="color: teal">وَهُو:</span> </span> أي المد الطبيعي. </span></span></p><p></span><p style="text-align: center"></p><p></span><p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo"><span style="color: teal">وَسَمِّ أَصْلِيٌّ :</span> لأنه يتفرع منه باقى أنواع المدود ولأصالة سببه وصلاً ووقفاً نظراً إلى غيره من المدود ولأنه لايتوقف على سبب لاهمز ولا سكون .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo"><span style="color: blue"><span style="color: teal">طَبِيعِيًّا :</span> </span>لأن صاحب الطبيعة السليمة لايزيد فيه ولاينقص عن مقداره .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo">ثم يعرف الناظم رحمه الله المد الطبيعى </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: darkorchid">مَـا لاَ تَوَقُّـفٌ لَـهُ عَلَـى سَبَـبْ *** وَلا بِدُونِـهِ الحُـرُوفُ تُجْتَـلَـبْ</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo"><span style="color: teal">مَـا لاَ تَوَقُّـفٌ لَـهُ عَلَـى سَبَـبْ :</span>أي أن المد الطبيعي لايتوقف على سبب (همز أو سكون)</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo">وهذ ا الشطر من البيت هو الشاهد على شرط المد الطبيعي .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo"><span style="color: teal">وَلا بِدُونِـهِ الحُـرُوفُ تُجْتَـلَـبْ:</span> أى لاتقوم ذات الحروف إلا به . </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo"><span style="color: royalblue"><span style="color: teal">قوله بلْ :</span> </span></span><span style="color: navy">للانتقال .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: royalblue"><span style="color: teal">بلْ أَيُّ حَرْفٍ غَيْرُ هَمْزٍ أَوْ سُكُـونْ :</span> </span>أي إذا أتى أي حرف غير الهمز أو السكون .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal">جَـا بَعْـدَ مَـدٍّ فَالطَّبِيعِـيَّ يَكُـونْ :</span>يسمى هذا المد مداً طبيعياً .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal">تعريف المد لغة:</span> هى الزيادة والإكثار </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal">واصطلاحاً:</span> هو إطالة زمن الصوت بأحد حروف المد واللين أو حرفى اللين فقط بأكثر من حركتين .</span></span></span><span style="color: black"><span style="color: indigo"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px">حروف المد : الألف الساكنة ما قبلها مفتوح مثل : ق<span style="color: darkorange">ا</span>ل </span></span></span></span></p><p><span style="color: black"><span style="color: indigo"></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"> الياء الساكنة ما قبلها مكسور مثل ق<span style="color: darkorange">ي</span>ل </span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"> الواو الساكنة ما قبلها مضموم مثل : يق<span style="color: darkorange">و</span>ل </span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"></span></span><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: blue">أمثلة لحرفى اللين </span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: blue"></span>ياء ساكنة ما قبلها مفتوح مثل : ب<span style="color: darkorange">ي</span>ت – قر<span style="color: darkorange">ي</span>ش </span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">واو ساكنة ما قبلها مفتوح مثل : خ<span style="color: darkorange">و</span>ف -م<span style="color: darkorange">و</span>ت</span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal">القصر فى اللغة </span><span style="color: royalblue">:</span>هو الحبس والمنع </span></span></p><p></span><p style="text-align: center"><span style="color: indigo"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: royalblue"><span style="color: teal">واصطلاحاً :</span> </span>هو عدم إطالة زمن الصوت بأحد حروف المد واللين أكثر من حركتين لعدم وجود سبب همز أو سكون </span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: darkorange">والأصل هو القصر لانه لا يحتاج إلى سبب أما المد فهو الفرع لأنه يحتاج إلى سبب .</span></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal">أ<u>نواع المد الأصلي</u></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: royalblue">ا<span style="color: indigo"><span style="color: darkorchid">لمد المثبت وصلاً ووقفًا:</span> سواء كان في (<span style="color: darkorchid">وسط الكلمة أو متطرف</span>) في فواتح السور في قوله (<span style="color: darkorchid">حي طهر</span>) وهجاءها يكون على حرفين (<span style="color: deepskyblue">حا- يا – طا- ها- را</span>)</span></span></span></span><span style="color: indigo"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"></span><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: indigo">ا<span style="color: darkorchid">لمد المثبت وقفًا لا وصلا:</span> في الألفات التي عليها سكون مستطيل (أنا ْ نذير- الرسولا ْ- الظنونا ْ)</span></span></span><span style="color: indigo"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"></span><span style="color: indigo"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: darkorchid">الألف المبدلة من تنوين النصب في حالة الوقف تقرأ ألف مثل</span> (عليماً- حكيمًا)</span></span></span><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo"> و<span style="color: red">يسمى مد عوض</span></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo"></span><span style="color: darkorchid">المدود التي تحذف في حالة خشية التقاء الساكنين وتثبت في الوقف دون الوصل<span style="color: indigo">:</span></span></span></span><span style="color: indigo"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: indigo"></span><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo">مثل </span><span style="color: teal">(وقالا الحمد لله- وما في الأرض )</span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: indigo"><span style="color: darkorchid">المد المثبت وصلا لا وقفا مثل:</span> مد الصلة الصغرى وهو خاص بهاء الضمير <span style="color: teal">(إِنَّهُ هُوَ - بِهِ بَصِيراً )</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #9932cc">وَالآخَرُ الْفَرْعِـيُّ مَوْقُـوفٌ عَلَـى ..... سَبَبْ كَهَمْـزٍ أَوْ سُكُـونٍ مُسْجَـلا</span></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #9932cc"></span><span style="color: purple"><span style="color: teal">وَالآخَرُ الْفَرْعِـيُّ وهو :</span><span style="color: navy">النوع الثاني من أنواع المدود ..و سمى مد فرعى :<span style="color: navy">لأنه تفرع عن الأصل وهو المد الطبيعي.</span></span></span></span></span></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple"><span style="color: teal">مَوْقُـوفٌ عَلَـى سَبَبْ :</span> <span style="color: navy">لكي أزيد في المد يجب أن يكون عدي سبب <strong>.</strong></span></span></span></span></span></p><p><span style="color: #008080"></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple"><span style="color: teal">كَهَمْـزٍ أَوْ سُكُـونٍ مُسْجَـلا :</span><span style="color: navy">أي يتوقف المد الفرعي على</span> <span style="color: navy">سبب هو الهمز أو السكون .</span></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal">مُسْجَـلا : <span style="color: navy">راجعٌ للهمز والسكون معًا أي: مطلقًا؛ سواءً كان الهمز سابقًا على حرف المدِّ أو لاحقًا له وهو أقوى، وسواء كان السكون أصليًّا؛ وهو الذي لا يتغيَّر وصلاً ولا وَقْفًا، أو عارضًا؛ وهو الذي يعرضُ للوقْف.</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: green"><u><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><strong>حروف المد </strong></span></span></u></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="color: green"><u><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></u></span><span style="color: darkorchid"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px">حُـرُوفُــهُ ثَـلاَثَــةٌ فَعِـيـهَـا ..... مِنْ لَفْظِ (وَايٍ) وَهْـيَ فِـي نُوحِيهَـا</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="color: darkorchid"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px">وَالكَسْرُ قَبْلَ الْيَا وَقَبْلَ الْـواوِ ضَـمْ ..... شَـرْطٌ وَفَتْـحٌ قَبْـلَ أَلْـفٍ يُلْتَـزَمْ</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #9932cc">الشرح </span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple"><span style="color: teal">حُـرُوفُــهُ ثَـلاَثَــةٌ فَعِـيـهَـا :</span><span style="color: navy">فيه بيان لعدد حروف المد .</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: purple"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: magenta">مِنْ لَفْظِ (وَايٍ) :</span><span style="color: navy"> وهي الواو ..الألف .. الياء</span> .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple"><span style="color: magenta">وَهْـيَ فِـي نُوحِيهَـا:</span> <span style="color: navy">أي ان حروف المد الثلاثة مجموعة في كلمة نوحيها بشروطها .</span></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal">ثم يتكلم الناظم في هذا البيت عن شروط هذه الحروف حتى تكون مدية .</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: darkorchid">وَالكَسْرُ قَبْلَ الْيَا وَقَبْلَ الْـواوِ ضَـمْ ..... شَـرْطٌ وَفَتْـحٌ قَبْـلَ أَلْـفٍ يُلْتَـزَمْ</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple"><span style="color: teal">وَالكَسْرُ قَبْلَ الْيَا :</span> الياء الساكنة المكسور ماقبلها نحو ( قيل - الرحيم )</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple"><span style="color: teal">وَقَبْلَ الْـواوِ ضَـمْ :</span> الواو الساكنة المضموم ماقبلها نحو ( يقول - وتودوا)</span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple"><span style="color: teal">وَفَتْـحٌ قَبْـلَ أَلْـفٍ يُلْتَـزَمْ:</span> الألف الساكنة و لا يكون ما قبلها إلا مفتوح نحو (قال - الرحمن)</span></span></span></p> <p style="text-align: center"></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal">ثم أشار الناظم إلى حر في اللين بقوله :</span> </span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: darkorchid">وَاللِّيـنُ مِنْهَـا الْيَـا وَوَاوٌ سُكِّـنَـا ...... إِنِ انْفِتَـاحٌ قَبْـلَ كُــلٍّ أُعْلِـنَـا</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: navy"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">حروف اللين اثنان من حروف المد الثلاثة وهما الياء والواو بشرط سكونهما وانفتاح ماقبلهما نحو <span style="color: teal">(بيت - خوف )</span></span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: purple"><span style="color: teal">وسميا بذلك :</span> <span style="color: navy">لأنهما يخرجان من لين وعدم كلفة .</span></span></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: teal"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">تنبيه :</span></span></span></span></strong></p> <p style="text-align: center"><span style="color: teal"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><strong><span style="color: #3366ff">- </span></strong> كلُّ حرف مد يُطلق عليه حرف لين؛ بينما لا يُطلَق على كلِّ حرف لين حرف مدٍّ.</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: teal"><strong><span style="color: #3366ff">-</span></strong> إنْ تحرَّكت كلٌّ من الياء</span> أو الواو، فلا يُطلَق عليهما حرفا مدٍّ ولا حرفا لين، بل يُطلَق عليهما حرفا علَّة.</span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"></span></p> <p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="color: #008080"><span style="font-size: 18px"></span></p><p></span> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"></span></p></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: black"><span style="font-size: 18px"></span></p><p></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="أم حذيفة, post: 90536, member: 1"] [CENTER][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][COLOR=darkorchid][IMG]http://dl.dropbox.com/u/63580683/fo23.png[/IMG][/COLOR][/SIZE][/FONT][/CENTER] [CENTER][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][COLOR=darkorchid][/COLOR][/SIZE][/FONT] [/CENTER] [CENTER][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=darkorchid]أقسام المد[/COLOR] [/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][IMG]http://dl.dropbox.com/u/63580683/fo13.png[/IMG][/SIZE][/FONT][/CENTER] [COLOR=black] [CENTER] [SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=purple]وَالْمَـدُّ أَصْلِـيٌّ وَ فَرْعِـيٌّ لَــهُ *** وَسَــمِّ أَوَّلاً طَبِيعِـيًّـا وَهُـــو مَـا لاَ تَوَقُّـفٌ لَـهُ عَلَـى سَبَـبْ *** وَلا بِدُونِـهِ الحُـرُوفُ تُجْتَـلَـبْ[/COLOR] [/FONT][/SIZE][COLOR=purple] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=5]بلْ أَيُّ حَرْفٍ غَيْرُ هَمْزٍ أَوْ سُكُـونْ *** جَـا بَعْـدَ مَـدٍّ فَالطَّبِيعِـيَّ يَكُـونْ[/SIZE][/FONT][/COLOR][COLOR=purple] [/COLOR] [U][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][COLOR=red]الشرح [/COLOR][/SIZE][/FONT][/U][/CENTER] [/COLOR] [CENTER][COLOR=black][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=teal]وَالْمَـدُّ أَصْلِـيٌّ وَ فَرْعِـيٌّ لَــهُ *** وَسَــمِّ أَوَّلاً طَبِيعِـيًّـا وَهُـــو[/COLOR] [/FONT][/SIZE][COLOR=indigo][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][U][COLOR=deepskyblue]يقول الشيخ رحمه الله أن المد ينقسم الى قسمين هما: [/COLOR][/U] [/FONT][/SIZE][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][COLOR=#000000] وَالْمَدُّ أَصْلِيٌّ وَفَرْعِيٌّ لَهُ :أي ينقسم المد إلى قسمين الأول منهما أصلي والآخَر فرعي. [/COLOR][/SIZE][/FONT][/COLOR][/COLOR][COLOR=black][COLOR=indigo][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][COLOR=#000000]وَفَرْعِيٌّ لَهُ : أي: للأصلي؛ فالضمير فيه يعودُ على القسم الأول من قسمي المد.[/COLOR][/SIZE][/FONT][/COLOR][/COLOR][/CENTER] [COLOR=black][COLOR=indigo] [CENTER][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5] [COLOR=teal]وَسَمِّ أَوَّلاً طَبِيعِيًّا وَهُو :[/COLOR] وسمِّ القسم الأول من أقسام المد وهو [COLOR=#000099](المد الأصلي"[/COLOR] بـ[COLOR=#000099]"المد الطبيعي"[/COLOR])[/SIZE][/FONT][/CENTER] [CENTER][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=#000099][COLOR=teal]وَهُو:[/COLOR] [/COLOR] أي المد الطبيعي. [/FONT][/SIZE][/CENTER][/COLOR][CENTER][/center][/COLOR][CENTER][/CENTER] [CENTER][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=indigo][COLOR=teal]وَسَمِّ أَصْلِيٌّ :[/COLOR] لأنه يتفرع منه باقى أنواع المدود ولأصالة سببه وصلاً ووقفاً نظراً إلى غيره من المدود ولأنه لايتوقف على سبب لاهمز ولا سكون .[/COLOR] [/FONT][/SIZE][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=indigo][COLOR=blue][COLOR=teal]طَبِيعِيًّا :[/COLOR] [/COLOR]لأن صاحب الطبيعة السليمة لايزيد فيه ولاينقص عن مقداره . ثم يعرف الناظم رحمه الله المد الطبيعى [/COLOR] [COLOR=darkorchid]مَـا لاَ تَوَقُّـفٌ لَـهُ عَلَـى سَبَـبْ *** وَلا بِدُونِـهِ الحُـرُوفُ تُجْتَـلَـبْ[/COLOR] [COLOR=indigo][COLOR=teal]مَـا لاَ تَوَقُّـفٌ لَـهُ عَلَـى سَبَـبْ :[/COLOR]أي أن المد الطبيعي لايتوقف على سبب (همز أو سكون)[/COLOR] [COLOR=indigo]وهذ ا الشطر من البيت هو الشاهد على شرط المد الطبيعي .[/COLOR] [COLOR=indigo][COLOR=teal]وَلا بِدُونِـهِ الحُـرُوفُ تُجْتَـلَـبْ:[/COLOR] أى لاتقوم ذات الحروف إلا به . [/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=indigo][COLOR=royalblue][COLOR=teal]قوله بلْ :[/COLOR] [/COLOR][/COLOR][COLOR=navy]للانتقال .[/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][COLOR=indigo][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=royalblue][COLOR=teal]بلْ أَيُّ حَرْفٍ غَيْرُ هَمْزٍ أَوْ سُكُـونْ :[/COLOR] [/COLOR]أي إذا أتى أي حرف غير الهمز أو السكون . [COLOR=teal]جَـا بَعْـدَ مَـدٍّ فَالطَّبِيعِـيَّ يَكُـونْ :[/COLOR]يسمى هذا المد مداً طبيعياً .[/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER] [CENTER][COLOR=indigo][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=teal]تعريف المد لغة:[/COLOR] هى الزيادة والإكثار [COLOR=teal]واصطلاحاً:[/COLOR] هو إطالة زمن الصوت بأحد حروف المد واللين أو حرفى اللين فقط بأكثر من حركتين .[/FONT][/SIZE][/COLOR][COLOR=black][COLOR=indigo] [FONT=Comic Sans MS][SIZE=5]حروف المد : الألف الساكنة ما قبلها مفتوح مثل : ق[COLOR=darkorange]ا[/COLOR]ل [/SIZE][/FONT][/COLOR][/COLOR][/CENTER][COLOR=black][COLOR=indigo] [CENTER][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5] الياء الساكنة ما قبلها مكسور مثل ق[COLOR=darkorange]ي[/COLOR]ل [/SIZE][/FONT][/CENTER] [CENTER][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5] الواو الساكنة ما قبلها مضموم مثل : يق[COLOR=darkorange]و[/COLOR]ل [/SIZE][/FONT][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=blue]أمثلة لحرفى اللين [/COLOR]ياء ساكنة ما قبلها مفتوح مثل : ب[COLOR=darkorange]ي[/COLOR]ت – قر[COLOR=darkorange]ي[/COLOR]ش واو ساكنة ما قبلها مفتوح مثل : خ[COLOR=darkorange]و[/COLOR]ف -م[COLOR=darkorange]و[/COLOR]ت [COLOR=teal]القصر فى اللغة [/COLOR][COLOR=royalblue]:[/COLOR]هو الحبس والمنع [/FONT][/SIZE][/CENTER][/COLOR][CENTER][COLOR=indigo] [SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=royalblue][COLOR=teal]واصطلاحاً :[/COLOR] [/COLOR]هو عدم إطالة زمن الصوت بأحد حروف المد واللين أكثر من حركتين لعدم وجود سبب همز أو سكون [COLOR=darkorange]والأصل هو القصر لانه لا يحتاج إلى سبب أما المد فهو الفرع لأنه يحتاج إلى سبب .[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR] [SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=teal]أ[U]نواع المد الأصلي[/U][/COLOR] [COLOR=royalblue]ا[COLOR=indigo][COLOR=darkorchid]لمد المثبت وصلاً ووقفًا:[/COLOR] سواء كان في ([COLOR=darkorchid]وسط الكلمة أو متطرف[/COLOR]) في فواتح السور في قوله ([COLOR=darkorchid]حي طهر[/COLOR]) وهجاءها يكون على حرفين ([COLOR=deepskyblue]حا- يا – طا- ها- را[/COLOR])[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][COLOR=indigo] [/COLOR][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][COLOR=indigo]ا[COLOR=darkorchid]لمد المثبت وقفًا لا وصلا:[/COLOR] في الألفات التي عليها سكون مستطيل (أنا ْ نذير- الرسولا ْ- الظنونا ْ)[/COLOR][/SIZE][/FONT][COLOR=indigo] [/COLOR][COLOR=indigo][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=darkorchid]الألف المبدلة من تنوين النصب في حالة الوقف تقرأ ألف مثل[/COLOR] (عليماً- حكيمًا)[/FONT][/SIZE][/COLOR][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=indigo] و[COLOR=red]يسمى مد عوض[/COLOR] [/COLOR][COLOR=darkorchid]المدود التي تحذف في حالة خشية التقاء الساكنين وتثبت في الوقف دون الوصل[COLOR=indigo]:[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][COLOR=indigo] [/COLOR][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=indigo]مثل [/COLOR][COLOR=teal](وقالا الحمد لله- وما في الأرض )[/COLOR] [COLOR=indigo][COLOR=darkorchid]المد المثبت وصلا لا وقفا مثل:[/COLOR] مد الصلة الصغرى وهو خاص بهاء الضمير [COLOR=teal](إِنَّهُ هُوَ - بِهِ بَصِيراً )[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][COLOR=#008080][/COLOR][/SIZE][/FONT] [/CENTER] [CENTER][COLOR=#008080][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=#9932cc]وَالآخَرُ الْفَرْعِـيُّ مَوْقُـوفٌ عَلَـى ..... سَبَبْ كَهَمْـزٍ أَوْ سُكُـونٍ مُسْجَـلا [/COLOR][COLOR=purple][COLOR=teal]وَالآخَرُ الْفَرْعِـيُّ وهو :[/COLOR][COLOR=navy]النوع الثاني من أنواع المدود ..و سمى مد فرعى :[COLOR=navy]لأنه تفرع عن الأصل وهو المد الطبيعي.[/COLOR][/COLOR][/COLOR] [COLOR=purple][COLOR=teal]مَوْقُـوفٌ عَلَـى سَبَبْ :[/COLOR] [COLOR=navy]لكي أزيد في المد يجب أن يكون عدي سبب [B].[/B][/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER][COLOR=#008080] [CENTER][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=purple][COLOR=teal]كَهَمْـزٍ أَوْ سُكُـونٍ مُسْجَـلا :[/COLOR][COLOR=navy]أي يتوقف المد الفرعي على[/COLOR] [COLOR=navy]سبب هو الهمز أو السكون .[/COLOR][/COLOR] [COLOR=teal]مُسْجَـلا : [COLOR=navy]راجعٌ للهمز والسكون معًا أي: مطلقًا؛ سواءً كان الهمز سابقًا على حرف المدِّ أو لاحقًا له وهو أقوى، وسواء كان السكون أصليًّا؛ وهو الذي لا يتغيَّر وصلاً ولا وَقْفًا، أو عارضًا؛ وهو الذي يعرضُ للوقْف.[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][COLOR=green][U][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][B]حروف المد [/B] [/FONT][/SIZE][/U][/COLOR][COLOR=darkorchid][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5]حُـرُوفُــهُ ثَـلاَثَــةٌ فَعِـيـهَـا ..... مِنْ لَفْظِ (وَايٍ) وَهْـيَ فِـي نُوحِيهَـا وَالكَسْرُ قَبْلَ الْيَا وَقَبْلَ الْـواوِ ضَـمْ ..... شَـرْطٌ وَفَتْـحٌ قَبْـلَ أَلْـفٍ يُلْتَـزَمْ[/SIZE][/FONT][/COLOR][/CENTER] [CENTER][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=#9932cc]الشرح [/COLOR] [COLOR=purple][COLOR=teal]حُـرُوفُــهُ ثَـلاَثَــةٌ فَعِـيـهَـا :[/COLOR][COLOR=navy]فيه بيان لعدد حروف المد .[/COLOR][/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][COLOR=purple][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=magenta]مِنْ لَفْظِ (وَايٍ) :[/COLOR][COLOR=navy] وهي الواو ..الألف .. الياء[/COLOR] .[/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER] [CENTER][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=purple][COLOR=magenta]وَهْـيَ فِـي نُوحِيهَـا:[/COLOR] [COLOR=navy]أي ان حروف المد الثلاثة مجموعة في كلمة نوحيها بشروطها .[/COLOR][/COLOR] [COLOR=teal]ثم يتكلم الناظم في هذا البيت عن شروط هذه الحروف حتى تكون مدية .[/COLOR] [COLOR=darkorchid]وَالكَسْرُ قَبْلَ الْيَا وَقَبْلَ الْـواوِ ضَـمْ ..... شَـرْطٌ وَفَتْـحٌ قَبْـلَ أَلْـفٍ يُلْتَـزَمْ[/COLOR] [COLOR=purple][COLOR=teal]وَالكَسْرُ قَبْلَ الْيَا :[/COLOR] الياء الساكنة المكسور ماقبلها نحو ( قيل - الرحيم )[/COLOR] [COLOR=purple][COLOR=teal]وَقَبْلَ الْـواوِ ضَـمْ :[/COLOR] الواو الساكنة المضموم ماقبلها نحو ( يقول - وتودوا)[/COLOR] [COLOR=purple][COLOR=teal]وَفَتْـحٌ قَبْـلَ أَلْـفٍ يُلْتَـزَمْ:[/COLOR] الألف الساكنة و لا يكون ما قبلها إلا مفتوح نحو (قال - الرحمن)[/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER] [SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=teal]ثم أشار الناظم إلى حر في اللين بقوله :[/COLOR] [COLOR=darkorchid]وَاللِّيـنُ مِنْهَـا الْيَـا وَوَاوٌ سُكِّـنَـا ...... إِنِ انْفِتَـاحٌ قَبْـلَ كُــلٍّ أُعْلِـنَـا[/COLOR][/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][COLOR=navy][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS]حروف اللين اثنان من حروف المد الثلاثة وهما الياء والواو بشرط سكونهما وانفتاح ماقبلهما نحو [COLOR=teal](بيت - خوف )[/COLOR][/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER] [CENTER][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=purple][COLOR=teal]وسميا بذلك :[/COLOR] [COLOR=navy]لأنهما يخرجان من لين وعدم كلفة .[/COLOR][/COLOR] [/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][B][COLOR=teal][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][COLOR=red]تنبيه :[/COLOR][/SIZE][/FONT][/COLOR][/B][/CENTER] [CENTER][COLOR=teal][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][B][COLOR=#3366ff]- [/COLOR][/B] كلُّ حرف مد يُطلق عليه حرف لين؛ بينما لا يُطلَق على كلِّ حرف لين حرف مدٍّ.[/FONT][/SIZE][/COLOR][/CENTER] [CENTER][SIZE=5][FONT=Comic Sans MS][COLOR=teal][B][COLOR=#3366ff]-[/COLOR][/B] إنْ تحرَّكت كلٌّ من الياء[/COLOR] أو الواو، فلا يُطلَق عليهما حرفا مدٍّ ولا حرفا لين، بل يُطلَق عليهما حرفا علَّة.[/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][SIZE=5] [FONT=Comic Sans MS][/FONT][/SIZE][/CENTER] [CENTER][FONT=Comic Sans MS][SIZE=5][/SIZE][/FONT][/CENTER] [CENTER][SIZE=5] [FONT=Comic Sans MS][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/COLOR] [CENTER][SIZE=5] [FONT=Comic Sans MS][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/COLOR] [/QUOTE]
الإسم
التحقق
اكتب معهد الماهر
رد
الرئيسية
المنتديات
إعلانات المعهد والحلقات
منتدى الدورات الخاصة بالشيخة الفاضلة: أم حذيفة ـ حفظها الله عز وجل ـ
* منتدى دورة الربيع العلمية الثالثة مع فضيلة الشيخة أم حذيفة *حفظها الله
ركن الدورة الجارية في شرح تحفة الأطفال (الخامسة)
ملخصات دروس الدورة الخامسة لشرح تحفة الأطفال