الرئيسية
المنتديات
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
الغرف الصوتية
غرفة ٠٠٠٠
ما الجديد
المشاركات الجديدة
جديد مشاركات الحائط
آخر النشاطات
الأعضاء
الزوار الحاليين
مشاركات الحائط الجديدة
البحث عن مشاركات الملف الشخصي
تسجيل الدخول
تسجيل
ما الجديد
البحث
البحث
بحث بالعناوين فقط
بواسطة:
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
قائمة
تسجيل الدخول
تسجيل
تثبيت التطبيق
تثبيت
الرئيسية
المنتديات
القسم الثقافي
ركن اللغة العربية
ركـــن خاص بالأجرومية
نواصب الفعل المضارع
تم تعطيل الجافا سكربت. للحصول على تجربة أفضل، الرجاء تمكين الجافا سكربت في المتصفح الخاص بك قبل المتابعة.
أنت تستخدم أحد المتصفحات القديمة. قد لا يتم عرض هذا الموقع أو المواقع الأخرى بشكل صحيح.
يجب عليك ترقية متصفحك أو استخدام
أحد المتصفحات البديلة
.
الرد على الموضوع
الرسالة
<blockquote data-quote="ام عمران" data-source="post: 9794" data-attributes="member: 342"><p><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: #000000"><span style="color: black"><span style="color: blue">القِسمُ الثَّانِي:</span> -وهُوَ الذي يَنْصِبُ الفِعْلَ المضَارِعَ بواسطةِ (أنْ) مضمرةً بعده جوازاً- فحَرْفٌ واحدٌ، وهُوَ</span><span style="color: blue"> لامُ التّعليلِ.</span></span></strong></span></span></p><p><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: #000000"> <span style="color: black">وعبَّرَ عنْهَا المُؤلِّفُ<span style="color: navy"> بلامِ كيْ،</span> لاشتراكِهمَا فِي الدّلالةِ عَلَى التّعليلِ، ومِثَالُهَا قولُهُ تعالَى:<span style="color: green"> {لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ}</span> </span></span></strong></span></span></p><p><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: #000000"> <span style="color: black">وقولُهُ جلَّ شأنُهُ: </span><span style="color: green">{لِيُعَذِّبَ اللَّهُ المُنَافِقِينَ وَالمُنَافِقَاتِ}.</span></span></strong></span></span></p><p><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: blue"> القِسمُ الثَّالثُ:</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black"><span style="color: blue">- وهُوَ الذي يَنْصِبُ الفِعْلَ المضَارِعَ بواسطةِ (أنْ) مضمرةً وجوباً - فخمسةُ أحْرُفٍ:</span> </span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: blue">(1) الأوَّلُ:<span style="color: navy">لامُ الجحودِ.</span></span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">وضابطُهَا:</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">أن تُسبَقَ بـ </span><span style="color: black">(مَا كانَ) أوْ (لَمْ يَكُنْ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">فمِثالُ الأوَّلِ: </span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">-</span><span style="color: black">قولُهُ تعالَى:</span><span style="color: green"> {مَا كَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ المُؤْمِنينَ عَلَى مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ}.</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">-</span><span style="color: black">وقولُهُ: </span><span style="color: green">{وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ}.</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">ومِثالُ الثَّانِي:</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">-</span><span style="color: black">قولُهُ جلَّ ذكْرُهُ: </span><span style="color: green">{لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلاَ لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلاً}.</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black"><span style="color: blue">(2) الحَرْفُ الثَّانِي:</span><span style="color: navy"> (حَتَّى)</span>وهُوَ يفيدُ الغايَةَ أو التّعليلَ.</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">ومعْنَى الغايَةِ:</span><span style="color: black">أنَّ مَا قَبْلَهَا ينقضِي بحصولِ مَا بعْدَهَا، نحْوُ قوْلِهِ تعالَى: </span><span style="color: green">{حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنَا مُوسَى}.</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">ومعْنَى التّعليلِ:</span><span style="color: black">أنَّ مَا قَبْلَهَا عِلَّةٌ لحصولِ مَا بعْدَهَا، نحْوُ قوْلكَ لبعضِ إخوانِكَ: (ذَاكِرْ حَتَّى تَنْجَحَ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black"><span style="color: blue">(3) والحرفانِ الثَّالثُ والرَّابعُ:</span><span style="color: navy"> فاءُ السّببِيَّةِ، ووَاوُ المعيَّةِ،</span> بشرطِ أن يقعَ كلٌّ منهمَا فِي جوابِ نفِيٍ أوْ طلبٍ.</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">-أمَّا النّفِيُ فنحْوُ قوْلِهِ تعالَى:</span><span style="color: green"> {لاَ يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا}.</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black"><span style="color: blue">-وأمَّا الطّلبُ</span> </span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black"><span style="color: blue">فثمانيَةُ أَشْيَاءَ:</span> </span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">الأمرُ، والدّعاءُ، والنّهيُ، والاستفهامُ، والعَرْضُ، والتّحضيضُ، والتّمنِّي، والرّجاءُ.</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span> </p><p><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">-</span><span style="color: black">أمَّا الأمرُ: فهُوَ الطّلبُ الصَّادرُ من العظيمِ لمَنْ هُوَ دونَهُ، نحْوُ قوْلِ الأستاذِ لتلميذِهِ: (ذَاكِرْ فَتَنْجَحَ أوْ وَتَنْجَحَ).</span></strong></span></span></p><p><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">-</span><span style="color: black">وأمَّا الدّعاءُ: فهُوَ الطّلبُ المُوجَّهُ من الصّغيرِ إلَى العظيمِ، نحْوُ: (اللَّهُمَّ اهْدِنِي فَأَعْمَلَ الخَيْرَ أوْ وَأَعْمَلَ الخَيْرَ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">-</span><span style="color: black">وأمَّا النّهيُ: فنحْوُ: (لاَ تَلْعَبْ فَيَضِيعَ أَمَلُكَ أوْ وَيَضِيعَ أَمَلُكَ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">- وأمَّا الاستفهامُ</span><span style="color: black">: فنحْوُ: (هَلْ حَفِظْتَ دُرُوسَكَ فَأُسَمِّعَهَا لَكَ أوْ وَأُسَمِّعَهَا لَكَ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">- وأمَّا العرْضُ:</span><span style="color: black">فهُوَ الطّلبُ برفقٍ، نحْوُ: (أَلاَ تَزُورُنَا فَنُكْرِمَكَ أوْ وَنُكْرِمَكَ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">- وأمَّا التّحضيضُ:</span><span style="color: black">فهُوَ الطّلبُ مَعَ حثٍّ وإزعاجٍ، نحْوُ: (هَلاَّ أَدَّيْتَ وَاجِبَكَ فَيَشْكُرَكَ أَبُوكَ أوْ وَيَشْكُرَكَ أَبُوكَ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">-</span><span style="color: black">وأمَّا التّمنِّي:فهُوَ طلبُ المستحيلِ أوْ مَا فيهِ عُسْرةٌ، نحْوُ قوْلِ الشَّاعرِ: </span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">لـَيْتَ </span><span style="color: black">الـكَوَاكِبَ تَدْنُو لـِي فَأَنْظِمَهَا عُقُودَ مَدْحٍ فَمَا أَرْضَى لَكُمْ كَلِمِي</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">ومثلهُ قولُ الآخَرِ:</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">أَلاَ لَيْتَ الشَّبَابَ يَعُودُ يَوْماً فـَأُخْبِرَهُ </span><span style="color: black">بِمَا فـَعَلَ المَشِيبُ</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">ونحْوُ: </span><span style="color: black">(لَيْتَ لِي مَالاً فَأَحُجَّ مِنْهُ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">- وأمَّا الرّجاءُ:</span><span style="color: black">فهُوَ: طلبُ الأمرِ القريبِ الحصولِ، نحوُ: (لَعَلَّ اللَّهَ يَشْفِينِي فَأَزُورَكَ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">وقدْ جمَعَ بعضُ العلماءِ هذِهِ الأَشْيَاءَ التّسعةَ التي تسبِقُ الفاءَ والوَاوَ فِي بيتٍ واحدٍ هُوَ: </span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">مُرْ، وَادْعُ، وَانْهَ، وَسَلْ، وَاعْرِضْ لِحَضِّهِم تـَمـَنَّ،</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">وَارْجُ، كـَذَاكَ الـنَّفـْيُ، قـَدْ كـــَمـُلاَ</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">وقدْ ذكرَ المُؤلِّفُ أنَّهَا ثمانيةٌ؛ لأنَّهُ لَمْ يعتبِر الرّجاءَ منْهَا.</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black"><span style="color: blue">(4) الحَرْفُ الخامسُ<img src="" class="smilie smilie--sprite smilie--sprite3" alt=":(" title="Frown :(" loading="lazy" data-shortname=":(" /></span><span style="color: navy">أَوْ)</span> ويُشترطُ فِي هذِهِ الكلِمَةِ أن تكُونَ بمعْنَى (إلاَّ) أوْ بمعْنَى (إلَى).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">وضابطُ الأولَى:</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">أن يكونَ مَا بعْدَهَا ينقضِي دَفعةً، </span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">نحْوُ: (لأَقْتُلَنَّ الكَافِرَ أَوْ يُسْلِمَ).</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">وضابطُ الثَّانِيَةِ:</span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">أن يكونَ مَا بعْدَهَا ينقضِي شيئاً فشيئاً، نحْوُ قوْلِ الشَّاعرِ: </span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">لأَسْتَسْهِلَنَّ الصَّعْبَ أَوْ أُدْرِكَ المُنَى فــَمــَا </span></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="font-size: 18px"><strong><span style="color: black">انـْقـَادَتِ الـآمــَالُ إِلاَّ لــِصَابِرٍ</span></strong></span></span> </p> <p style="text-align: center"></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="ام عمران, post: 9794, member: 342"] [font=arial black][size=5][b][color=#000000][color=black][color=blue]القِسمُ الثَّانِي:[/color] -وهُوَ الذي يَنْصِبُ الفِعْلَ المضَارِعَ بواسطةِ (أنْ) مضمرةً بعده جوازاً- فحَرْفٌ واحدٌ، وهُوَ[/color][color=blue] لامُ التّعليلِ.[/color][/color] [color=#000000] [color=black]وعبَّرَ عنْهَا المُؤلِّفُ[color=navy] بلامِ كيْ،[/color] لاشتراكِهمَا فِي الدّلالةِ عَلَى التّعليلِ، ومِثَالُهَا قولُهُ تعالَى:[color=green] {لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ}[/color] [/color][/color] [color=#000000] [color=black]وقولُهُ جلَّ شأنُهُ: [/color][color=green]{لِيُعَذِّبَ اللَّهُ المُنَافِقِينَ وَالمُنَافِقَاتِ}.[/color][/color] [/b] [/size][/font][center][font=arial black][size=5][b][color=blue] القِسمُ الثَّالثُ:[/color][/b] [b][color=black][color=blue]- وهُوَ الذي يَنْصِبُ الفِعْلَ المضَارِعَ بواسطةِ (أنْ) مضمرةً وجوباً - فخمسةُ أحْرُفٍ:[/color] [/color][/b] [b][color=blue](1) الأوَّلُ:[color=navy]لامُ الجحودِ.[/color][/color][/b] [b][color=black]وضابطُهَا:[/color][/b] [b][color=black]أن تُسبَقَ بـ [/color][color=black](مَا كانَ) أوْ (لَمْ يَكُنْ).[/color][/b] [b][color=black]فمِثالُ الأوَّلِ: [/color][/b] [b][color=black]-[/color][color=black]قولُهُ تعالَى:[/color][color=green] {مَا كَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ المُؤْمِنينَ عَلَى مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ}.[/color][/b] [b][color=black]-[/color][color=black]وقولُهُ: [/color][color=green]{وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ}.[/color][/b] [b][color=black]ومِثالُ الثَّانِي:[/color][/b] [b][color=black]-[/color][color=black]قولُهُ جلَّ ذكْرُهُ: [/color][color=green]{لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلاَ لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلاً}.[/color][/b] [b][color=black][color=blue](2) الحَرْفُ الثَّانِي:[/color][color=navy] (حَتَّى)[/color]وهُوَ يفيدُ الغايَةَ أو التّعليلَ.[/color][/b] [b][color=black]ومعْنَى الغايَةِ:[/color][color=black]أنَّ مَا قَبْلَهَا ينقضِي بحصولِ مَا بعْدَهَا، نحْوُ قوْلِهِ تعالَى: [/color][color=green]{حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنَا مُوسَى}.[/color][/b] [b][color=black]ومعْنَى التّعليلِ:[/color][color=black]أنَّ مَا قَبْلَهَا عِلَّةٌ لحصولِ مَا بعْدَهَا، نحْوُ قوْلكَ لبعضِ إخوانِكَ: (ذَاكِرْ حَتَّى تَنْجَحَ).[/color][/b] [b][color=black][color=blue](3) والحرفانِ الثَّالثُ والرَّابعُ:[/color][color=navy] فاءُ السّببِيَّةِ، ووَاوُ المعيَّةِ،[/color] بشرطِ أن يقعَ كلٌّ منهمَا فِي جوابِ نفِيٍ أوْ طلبٍ.[/color][/b] [b][color=black]-أمَّا النّفِيُ فنحْوُ قوْلِهِ تعالَى:[/color][color=green] {لاَ يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا}.[/color][/b] [b][color=black][color=blue]-وأمَّا الطّلبُ[/color] [/color][/b] [b][color=black][color=blue]فثمانيَةُ أَشْيَاءَ:[/color] [/color][/b] [b][color=black]الأمرُ، والدّعاءُ، والنّهيُ، والاستفهامُ، والعَرْضُ، والتّحضيضُ، والتّمنِّي، والرّجاءُ.[/color][/b] [/size][/font] [/center] [font=arial black][size=5][b] [color=black]-[/color][color=black]أمَّا الأمرُ: فهُوَ الطّلبُ الصَّادرُ من العظيمِ لمَنْ هُوَ دونَهُ، نحْوُ قوْلِ الأستاذِ لتلميذِهِ: (ذَاكِرْ فَتَنْجَحَ أوْ وَتَنْجَحَ).[/color][/b] [/size][/font] [center][font=arial black][size=5] [b][color=black]-[/color][color=black]وأمَّا الدّعاءُ: فهُوَ الطّلبُ المُوجَّهُ من الصّغيرِ إلَى العظيمِ، نحْوُ: (اللَّهُمَّ اهْدِنِي فَأَعْمَلَ الخَيْرَ أوْ وَأَعْمَلَ الخَيْرَ).[/color][/b] [b][color=black]-[/color][color=black]وأمَّا النّهيُ: فنحْوُ: (لاَ تَلْعَبْ فَيَضِيعَ أَمَلُكَ أوْ وَيَضِيعَ أَمَلُكَ).[/color][/b] [b][color=black]- وأمَّا الاستفهامُ[/color][color=black]: فنحْوُ: (هَلْ حَفِظْتَ دُرُوسَكَ فَأُسَمِّعَهَا لَكَ أوْ وَأُسَمِّعَهَا لَكَ).[/color][/b] [b][color=black]- وأمَّا العرْضُ:[/color][color=black]فهُوَ الطّلبُ برفقٍ، نحْوُ: (أَلاَ تَزُورُنَا فَنُكْرِمَكَ أوْ وَنُكْرِمَكَ).[/color][/b] [b][color=black]- وأمَّا التّحضيضُ:[/color][color=black]فهُوَ الطّلبُ مَعَ حثٍّ وإزعاجٍ، نحْوُ: (هَلاَّ أَدَّيْتَ وَاجِبَكَ فَيَشْكُرَكَ أَبُوكَ أوْ وَيَشْكُرَكَ أَبُوكَ).[/color][/b] [b][color=black]-[/color][color=black]وأمَّا التّمنِّي:فهُوَ طلبُ المستحيلِ أوْ مَا فيهِ عُسْرةٌ، نحْوُ قوْلِ الشَّاعرِ: [/color][/b] [b][color=black]لـَيْتَ [/color][color=black]الـكَوَاكِبَ تَدْنُو لـِي فَأَنْظِمَهَا عُقُودَ مَدْحٍ فَمَا أَرْضَى لَكُمْ كَلِمِي[/color][/b] [b][color=black]ومثلهُ قولُ الآخَرِ:[/color][/b] [b][color=black]أَلاَ لَيْتَ الشَّبَابَ يَعُودُ يَوْماً فـَأُخْبِرَهُ [/color][color=black]بِمَا فـَعَلَ المَشِيبُ[/color][/b] [b][color=black]ونحْوُ: [/color][color=black](لَيْتَ لِي مَالاً فَأَحُجَّ مِنْهُ).[/color][/b] [b][color=black]- وأمَّا الرّجاءُ:[/color][color=black]فهُوَ: طلبُ الأمرِ القريبِ الحصولِ، نحوُ: (لَعَلَّ اللَّهَ يَشْفِينِي فَأَزُورَكَ).[/color][/b] [b][color=black]وقدْ جمَعَ بعضُ العلماءِ هذِهِ الأَشْيَاءَ التّسعةَ التي تسبِقُ الفاءَ والوَاوَ فِي بيتٍ واحدٍ هُوَ: [/color][/b] [b][color=black]مُرْ، وَادْعُ، وَانْهَ، وَسَلْ، وَاعْرِضْ لِحَضِّهِم تـَمـَنَّ،[/color][/b] [b][color=black]وَارْجُ، كـَذَاكَ الـنَّفـْيُ، قـَدْ كـــَمـُلاَ[/color][/b] [b][color=black]وقدْ ذكرَ المُؤلِّفُ أنَّهَا ثمانيةٌ؛ لأنَّهُ لَمْ يعتبِر الرّجاءَ منْهَا.[/color][/b] [b][color=black][color=blue](4) الحَرْفُ الخامسُ:([/color][color=navy]أَوْ)[/color] ويُشترطُ فِي هذِهِ الكلِمَةِ أن تكُونَ بمعْنَى (إلاَّ) أوْ بمعْنَى (إلَى).[/color][/b] [b][color=black]وضابطُ الأولَى:[/color][/b] [b][color=black]أن يكونَ مَا بعْدَهَا ينقضِي دَفعةً، [/color][/b] [b][color=black]نحْوُ: (لأَقْتُلَنَّ الكَافِرَ أَوْ يُسْلِمَ).[/color][/b] [b][color=black]وضابطُ الثَّانِيَةِ:[/color][/b] [b][color=black]أن يكونَ مَا بعْدَهَا ينقضِي شيئاً فشيئاً، نحْوُ قوْلِ الشَّاعرِ: [/color][/b] [b][color=black]لأَسْتَسْهِلَنَّ الصَّعْبَ أَوْ أُدْرِكَ المُنَى فــَمــَا [/color][/b] [b][color=black]انـْقـَادَتِ الـآمــَالُ إِلاَّ لــِصَابِرٍ[/color][/b][/size][/font] [/center] [/QUOTE]
الإسم
التحقق
اكتب معهد الماهر
رد
الرئيسية
المنتديات
القسم الثقافي
ركن اللغة العربية
ركـــن خاص بالأجرومية
نواصب الفعل المضارع